Σάββατο 8 Αυγούστου 2009

Του Άρη το παπάρι: Μία κοινωνιολογική προσέγγιση

Κάθε καλοκαίρι, κυκλοφορεί ανάμεσα σε ιστολόγια και chain e-mails το ίδιο παραμύθι. Ότι στις τάδε του μηνός, ο πλανήτης Άρης θα είναι τόσο κοντά που στο γυμνό μάτι θα φαίνεται τόσο μεγάλος όσο η Σελήνη. Την πρώτη φορά που το έλαβα, το έστειλα στην «ανακύκλωση» πριν ολοκληρώσω την ανάγνωση, και απλά συνέχισα τη δουλειά μου. Τη δεύτερη όμως σάστισα.

Σάστισα με αυτό που στην καθομιλουμένη ονομάζουμε «βλακεία». Βέβαια δεν είναι πρώτη φορά που αυτό το παράσιτο με αφήνει σαστισμένο. Το συγκεκριμένο μήνυμα όμως με έβαλε σε ορισμένες ανησυχητικές σκέψεις.

Καταρχάς, γιατί κάποιος να κάνει προώθηση το συγκεκριμένο μονονευρωνικό ερέθισμα, στη δικιά μου διεύθυνση; Τι δικαιώματα έδωσα στον οποιονδήποτε να θεωρεί ότι θα μπορούσα να είχα αναπτύξει τη σοφία ενός 4χρονου παιδιού ώστε να επικοινωνήσει αυτό το σίχαμα αντίληψης μαζί μου;

Κατά δεύτερον, πόσο εύκολο είναι πια για τον κόσμο να πιστεύει στα τυφλά οτιδήποτε του σερβίρεται, είτε μέσω διαδικτύου, είτε των ΜΜΕ, είτε του γνωστού φίλου ξαδέρφου, φίλου κλπ; Δηλαδή, ειλικρινά, με έβαλε στην πρίζα να φτιάξω ένα νέο mail και να το στείλω σε διάφορα τυχαία πρόσωπα που να λέει: «Έρευνες έδειξαν πως όσοι διαβάζουν το παρόν mail είναι μαλάκες. Πράγμα που κάνει και σένα μαλάκα. Συγνώμη, αλλά είσαι μαλάκας. Προώθησέ το!», μόνο και μόνο για να δω πόσοι πραγματικά θα το πιστέψουν και θα θεωρήσουν ότι είναι μαλάκες, επειδή το διάβασαν στο mail τους.

Το χειρότερο, όμως, ήταν ορισμένοι «αντίλογοι» στα fora, τα blogs και τα groups για το φαινόμενο του υπερφυσικού Άρη που ξεμυτίζει ένα βραδάκι για 50 περίπου εκατομμύρια χιλιόμετρα εκτός τροχιάς και την επόμενη μέρα ξανά-επιστρέφει. Ξεκινά ο αντίλογος: «Παιδιά, τελικά αυτό το μήνυμα είναι φάρσα, σύμφωνα με τον τάδε αστρονόμο». Τι μου λες; Μήπως χρειαζόμαστε και την άποψη ενός μαθηματικού για να μας καθησυχάσει ότι η σχέση 1+1=2 δεν αλλάζει ακόμα και όταν ο Ερμής είναι ανάδρομος;

Παλιότερα, οι άνθρωποι έδιναν θεϊκή υπόσταση σε ότι δεν μπορούσαν να εξηγήσουν˙ μία νεύρωση που δυστυχώς συνεχίζει και στις μέρες μας, αλλά ευτυχώς με φθίνουσα πορεία. Αντί όμως, η μεταφυσική να αντικατασταθεί με την σκέψη και τη γνώση, φαίνεται πως η κοινωνία επέλεξε τη βλακεία ως τον πιο εύκολο αντικαταστάτη. Αντί η γενιά, που έχει για πρώτη φορά πρόσβαση σε ανεξάντλητη πληροφορία, να γίνει εξυπνότερη και να αποκτήσει ταχύτερη και οξύτερη αντίληψη, κατέληξε να γίνει ο αποβλακωμένος δέκτης οποιασδήποτε κακοπροαίρετης ή ουδέτερης φάρσας.

Με τον ίδιο τρόπο που ένας νέος άνθρωπος τη σήμερον ημέρα δέχεται αμάσητο το φαινόμενο του βιονικού Άρη, που κάνει άλματα στο hyperspace και μας επισκέπτεται σε μία νύχτα, μπορεί παρομοίως να αξιολογήσει και τον ανίκανο/ ανόητο/ επικίνδυνο πολιτικό, τον ατάλαντο καλλιτέχνη, τον απατεώνα ιερέα/ αστρολόγο, το ιστορικό ψέμα, κλπ… εις βάρος του εαυτού του και κυρίως των υπολοίπων.

Η εξαπάτηση, ή η διάδοση μίας ψεύτικης πληροφορίας, είναι κάτι φυσικό και όχι πάντα κατακριτέο. Να διαβάζεις όμως κάπου ότι τελικά 1+1=3, να το καταπίνεις έτσι αμάσητο και να το διαδίδεις και αυτούσιο σε όσους ξέρεις, είναι κάτι αφύσικο και με πολύ σοβαρότερες κοινωνικές συνέπειες. Το idiocracy τελικά, ίσως πάρει λιγότερο από 500 χρόνια.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...