Κάτι που «φοριέται» πολύ τελευταία, είναι οι μηνύσεις και οι αγωγές για ψυχική οδύνη, συκοφαντική δυσφήμιση και γενικώς όλα αυτά τα τεχνάσματα που σκαρφίζεται το οποιοδήποτε μηδενικό της κοινωνίας για να αντεπεξέλθει στην αρνητική κριτική εναντίον του. Κάτι η υπόθεση blogme.gr και κάτι οι παπάδες στην Πάτρα, μας υπενθυμίζουν πόσο ανώριμη είμαστε ακόμα ως κοινωνία και ότι το σχέδιο για τη σύσταση ενός δημοκρατικού, σύγχρονου, κοσμικού κράτους έχει μείνει ακόμα σε κάτι τεφτέρια Ελλήνων διαφωτιστών του 19ου αιώνα. Θα τρίζουν τα κόκαλά τους, βλέποντας τον κάθε κατατρεγμένο που δεν ανέχεται δημοκρατικούς θεσμούς, όπως η «ελευθερία της έκφρασης και του λόγου», να κάνει μηνύσεις επειδή δεν μπορεί απλά να πάει να σκοτώσει το θύμα του ή να τον σπάσει στο ξύλο απρόκλητα.
Η ελευθερία του λόγου δεν υφίσταται στο βαθμό που θα έπρεπε, και αυτό φαίνεται από το σκεπτικό του σύγχρονου «θιγμένου» Ελληναρά: Σε προσέβαλε, σου άσκησε κακή κριτική ή επιχειρηματολόγησε κάποιος εναντίον σου κι εσύ δεν έχεις κάτι να του προσάψεις; Κάνε μήνυση! Έχεις και τα φράγκα; Ακόμα καλύτερα. Βρίσκεις έναν καλό δικηγόρο, και η «ψυχική σου οδύνη» είναι εγγυημένη να δεκαπλασιαστεί μέσα στο δικαστήριο.
Θα πρέπει όμως να ξέρεις αγαπητέ θρασύδειλε κρετίνε, ότι επειδή ενδεχομένως να σε μεγάλωσαν κλασσικοί κομπλεξικοί Ελληναράδες γονείς που διακατέχονταν από κατοχικά σύνδρομα και δε σου χάλαγαν χατίρι, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την υπόλοιπη κοινωνία. Ως ενήλικας οφείλεις να αναλαμβάνεις ευθύνες. Ακόμα περισσότερο ως δημόσιο πρόσωπο, οφείλεις να λειτουργείς υποδειγματικά για την υπόλοιπη κοινωνία και να επιδέχεσαι συνεχώς κριτική. Να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου μόνος σου και εφόσον είσαι σωστός να έχεις και τη σωστή επιχειρηματολογία. Φτύσε επιτέλους την πιπίλα σου και μάθε να δέχεσαι καμιά προσβολή που και που. Κατά 99% την αξίζεις.
Βέβαια όλη αυτή η πράξη θρασυδειλίας δεν γίνεται χωρίς νομική στήριξη. Η συγκεκριμένη στήριξη μάλιστα, μπορεί και «πατάει» σε υπόβαθρα τόσο ισχυρά όσο το Σύνταγμα της Ελλάδος. Ο λόγος για το Άρθρο 14 (ελευθερία του Τύπου) που κάνει τα κόκαλα των διαφωτιστών να τρίζουν ακόμα περισσότερο. Το Άρθρο 14 ξεκινάει με δύο αισιόδοξες παραγράφους γεμάτες «μυρωδιά ελευθερίας», μέχρι που φτάνει στην 3η όπου ξεκινάει η μπόχα. Το παραθέτω αυτολεξεί:
Άρθρο 14 – (Ελευθερία του Τύπου)
1. Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Kράτους.
2. O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.
3. H κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων, είτε πριν από την κυκλοφορία είτε ύστερα από αυτή, απαγορεύεται.
Kατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η κατάσχεση, με παραγγελία του εισαγγελέα, μετά την κυκλοφορία:
α) για προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας,
β) για προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας,
γ) για δημοσίευμα που αποκαλύπτει πληροφορίες για τη σύνθεση, τον εξοπλισμό και τη διάταξη των ενόπλων δυνάμεων ή την οχύρωση της Xώρας ή που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Kράτους,
δ) για άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα τη δημόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.
(... και το άρθρο συνεχίζει με την όλη διαδικασία εισαγγελικής παρέμβασης και των σχετικών Νόμων. Εάν βαριέστε τη συνέχεια μπορείτε να την παρακάμψετε μέχρι τα αστεράκια...)
4. Σ’ όλες τις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου ο εισαγγελέας, μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες από την κατάσχεση, οφείλει να υποβάλει την υπόθεση στο δικαστικό συμβούλιο, και αυτό, μέσα σε άλλες είκοσι τέσσερις ώρες, οφείλει να αποφασίσει για τη διατήρηση ή την άρση της κατάσχεσης, διαφορετικά η κατάσχεση αίρεται αυτοδικαίως. Tα ένδικα μέσα της έφεσης και της αναίρεσης επιτρέπονται στον εκδότη της εφημερίδας ή άλλου εντύπου που κατασχέθηκε και στον εισαγγελέα.
5. Καθένας ο οποίος θίγεται από ανακριβές δημοσίευμα ή εκπομπή έχει δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση πλήρους και άμεσης επανόρθωσης. Καθένας ο οποίος θίγεται από υβριστικό ή δυσφημιστικό δημοσίευμα ή εκπομπή έχει, επίσης, δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση άμεσης δημοσίευσης ή μετάδοσης της απάντησης. Νόμος ορίζει τον τρόπο με τον οποίο ασκείται το δικαίωμα απάντησης και διασφαλίζεται η πλήρης και άμεση επανόρθωση ή η δημοσίευση και μετάδοση της απάντησης.
6. Tο δικαστήριο, ύστερα από τρεις τουλάχιστον καταδίκες μέσα σε μία πενταετία για διάπραξη των εγκλημάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 3, διατάσσει την οριστική ή προσωρινή παύση της έκδοσης του εντύπου και, σε βαριές περιπτώσεις, την απαγόρευση της άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος από το πρόσωπο που καταδικάστηκε, όπως νόμος ορίζει H παύση ή η απαγόρευση αρχίζουν αφότου η καταδικαστική απόφαση γίνει αμετάκλητη.
7. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την αστική και ποινική ευθύνη του τύπου και των άλλων μέσων ενημέρωσης και με την ταχεία εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων.
8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.
9. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οικονομική κατάσταση και τα μέσα χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης πρέπει να γίνονται γνωστά, όπως νόμος ορίζει. Νόμος προβλέπει τα μέτρα και τους περιορισμούς που είναι αναγκαίοι για την πλήρη διασφάλιση της διαφάνειας και της πολυφωνίας στην ενημέρωση. Απαγορεύεται η συγκέντρωση του ελέγχου περισσότερων μέσων ενημέρωσης της αυτής ή άλλης μορφής. Απαγορεύεται ειδικότερα η συγκέντρωση περισσότερων του ενός ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης της αυτής μορφής, όπως νόμος ορίζει. Η ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης μέσων ενημέρωσης είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης που αναλαμβάνει έναντι του Δημοσίου ή νομικού προσώπου του ευρύτερου δημόσιου τομέα την εκτέλεση έργων ή προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου καταλαμβάνει και κάθε είδους παρένθετα πρόσωπα, όπως συζύγους, συγγενείς, οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες. Νόμος ορίζει τις ειδικότερες ρυθμίσεις, τις κυρώσεις που μπορεί να φθάνουν μέχρι την ανάκληση της άδειας ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού και μέχρι την απαγόρευση σύναψης ή την ακύρωση της σχετικής σύμβασης, καθώς και τους τρόπους ελέγχου και τις εγγυήσεις αποτροπής των καταστρατηγήσεων των προηγούμενων εδαφίων.
Ναι! Αυτό το κατεβατό είναι άρθρο του ελληνικού Συντάγματος. Ο λόγος που παρατέθηκε αυτούσιο είναι για να το συγκρίνει κανείς με το αντίστοιχο του αμερικανικού Συντάγματος, το οποίο μάλιστα κατέχει την πρώτη θέση στις Τροποποιήσεις του Συντάγματος (Amendments to the Constitution – ή Bill of Rights) και συντάχθηκε στις 15/12/1791.
Amendment 1 - Freedom of Religion, Press, Expression.
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances.
Και.... τέλος. Αυτό μόνο. Μία μόνο παράγραφος, με μία πρόταση. Η ελευθερία του λόγου είναι αδιαπραγμάτευτη και εκτός ελέγχου της οποιασδήποτε νομοθεσίας.
Γι’ αυτό και στις ΗΠΑ, εκπομπές όπως το South Park και το Daily Show με τον Jon Stewart προβάλλονται ελεύθερα και όσοι θίγονται απλά δεν τα παρακολουθούν. Αντιθέτως τα δικά μας «δημοκρατικά» φιντάντια αναμένουν την κατάλληλη στιγμή όπου κάποιος θα ασκήσει αρνητική κριτική σε δημόσιο πρόσωπο, την εκκλησία ή το Πολίτευμα, προκειμένου να τον τρέξουν στα δικαστήρια. Τέτοια ωραία Δημοκρατία έχουμε.
Το επίπεδο της ελευθερίας του λόγου είναι δείκτης υγείας ενός δημοκρατικού Κράτους. Δείχνει το «ποσοστό επιτυχίας» του υγιούς διαλόγου και της αξίας των δημοκρατικών θεσμών. Όταν το ίδιο το Σύνταγμα προβάλλει ένα «καχύποπτο» πρόσωπο στα θέματα ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης, φυσικά και το Κράτος θα λειτουργεί σπασμωδικά και καχύποπτα απέναντι στους πολίτες, οι οποίοι με τη σειρά τους θα λειτουργήσουν καχύποπτα απέναντι σε ότι ακούν. Άλλωστε, ο λόγος είναι το ισχυρότερο όπλο επικοινωνίας μέσα σε μία δημοκρατική κοινωνία. Όταν αφαιρείται ο λόγος, τη θέση του ίσως πάρουν πιο βίαιες πρακτικές που φυσικά είναι πολύ πιο επικίνδυνες για οποιαδήποτε Δημοκρατία.
Η ελευθερία του λόγου δεν υφίσταται στο βαθμό που θα έπρεπε, και αυτό φαίνεται από το σκεπτικό του σύγχρονου «θιγμένου» Ελληναρά: Σε προσέβαλε, σου άσκησε κακή κριτική ή επιχειρηματολόγησε κάποιος εναντίον σου κι εσύ δεν έχεις κάτι να του προσάψεις; Κάνε μήνυση! Έχεις και τα φράγκα; Ακόμα καλύτερα. Βρίσκεις έναν καλό δικηγόρο, και η «ψυχική σου οδύνη» είναι εγγυημένη να δεκαπλασιαστεί μέσα στο δικαστήριο.
Θα πρέπει όμως να ξέρεις αγαπητέ θρασύδειλε κρετίνε, ότι επειδή ενδεχομένως να σε μεγάλωσαν κλασσικοί κομπλεξικοί Ελληναράδες γονείς που διακατέχονταν από κατοχικά σύνδρομα και δε σου χάλαγαν χατίρι, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την υπόλοιπη κοινωνία. Ως ενήλικας οφείλεις να αναλαμβάνεις ευθύνες. Ακόμα περισσότερο ως δημόσιο πρόσωπο, οφείλεις να λειτουργείς υποδειγματικά για την υπόλοιπη κοινωνία και να επιδέχεσαι συνεχώς κριτική. Να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου μόνος σου και εφόσον είσαι σωστός να έχεις και τη σωστή επιχειρηματολογία. Φτύσε επιτέλους την πιπίλα σου και μάθε να δέχεσαι καμιά προσβολή που και που. Κατά 99% την αξίζεις.
Βέβαια όλη αυτή η πράξη θρασυδειλίας δεν γίνεται χωρίς νομική στήριξη. Η συγκεκριμένη στήριξη μάλιστα, μπορεί και «πατάει» σε υπόβαθρα τόσο ισχυρά όσο το Σύνταγμα της Ελλάδος. Ο λόγος για το Άρθρο 14 (ελευθερία του Τύπου) που κάνει τα κόκαλα των διαφωτιστών να τρίζουν ακόμα περισσότερο. Το Άρθρο 14 ξεκινάει με δύο αισιόδοξες παραγράφους γεμάτες «μυρωδιά ελευθερίας», μέχρι που φτάνει στην 3η όπου ξεκινάει η μπόχα. Το παραθέτω αυτολεξεί:
Άρθρο 14 – (Ελευθερία του Τύπου)
1. Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Kράτους.
2. O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.
3. H κατάσχεση εφημερίδων και άλλων εντύπων, είτε πριν από την κυκλοφορία είτε ύστερα από αυτή, απαγορεύεται.
Kατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η κατάσχεση, με παραγγελία του εισαγγελέα, μετά την κυκλοφορία:
α) για προσβολή της χριστιανικής και κάθε άλλης γνωστής θρησκείας,
β) για προσβολή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας,
γ) για δημοσίευμα που αποκαλύπτει πληροφορίες για τη σύνθεση, τον εξοπλισμό και τη διάταξη των ενόπλων δυνάμεων ή την οχύρωση της Xώρας ή που έχει σκοπό τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος ή στρέφεται κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Kράτους,
δ) για άσεμνα δημοσιεύματα που προσβάλλουν ολοφάνερα τη δημόσια αιδώ, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.
(... και το άρθρο συνεχίζει με την όλη διαδικασία εισαγγελικής παρέμβασης και των σχετικών Νόμων. Εάν βαριέστε τη συνέχεια μπορείτε να την παρακάμψετε μέχρι τα αστεράκια...)
4. Σ’ όλες τις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου ο εισαγγελέας, μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες από την κατάσχεση, οφείλει να υποβάλει την υπόθεση στο δικαστικό συμβούλιο, και αυτό, μέσα σε άλλες είκοσι τέσσερις ώρες, οφείλει να αποφασίσει για τη διατήρηση ή την άρση της κατάσχεσης, διαφορετικά η κατάσχεση αίρεται αυτοδικαίως. Tα ένδικα μέσα της έφεσης και της αναίρεσης επιτρέπονται στον εκδότη της εφημερίδας ή άλλου εντύπου που κατασχέθηκε και στον εισαγγελέα.
5. Καθένας ο οποίος θίγεται από ανακριβές δημοσίευμα ή εκπομπή έχει δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση πλήρους και άμεσης επανόρθωσης. Καθένας ο οποίος θίγεται από υβριστικό ή δυσφημιστικό δημοσίευμα ή εκπομπή έχει, επίσης, δικαίωμα απάντησης, το δε μέσο ενημέρωσης έχει αντιστοίχως υποχρέωση άμεσης δημοσίευσης ή μετάδοσης της απάντησης. Νόμος ορίζει τον τρόπο με τον οποίο ασκείται το δικαίωμα απάντησης και διασφαλίζεται η πλήρης και άμεση επανόρθωση ή η δημοσίευση και μετάδοση της απάντησης.
6. Tο δικαστήριο, ύστερα από τρεις τουλάχιστον καταδίκες μέσα σε μία πενταετία για διάπραξη των εγκλημάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 3, διατάσσει την οριστική ή προσωρινή παύση της έκδοσης του εντύπου και, σε βαριές περιπτώσεις, την απαγόρευση της άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος από το πρόσωπο που καταδικάστηκε, όπως νόμος ορίζει H παύση ή η απαγόρευση αρχίζουν αφότου η καταδικαστική απόφαση γίνει αμετάκλητη.
7. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την αστική και ποινική ευθύνη του τύπου και των άλλων μέσων ενημέρωσης και με την ταχεία εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων.
8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τα προσόντα για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.
9. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οικονομική κατάσταση και τα μέσα χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης πρέπει να γίνονται γνωστά, όπως νόμος ορίζει. Νόμος προβλέπει τα μέτρα και τους περιορισμούς που είναι αναγκαίοι για την πλήρη διασφάλιση της διαφάνειας και της πολυφωνίας στην ενημέρωση. Απαγορεύεται η συγκέντρωση του ελέγχου περισσότερων μέσων ενημέρωσης της αυτής ή άλλης μορφής. Απαγορεύεται ειδικότερα η συγκέντρωση περισσότερων του ενός ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης της αυτής μορφής, όπως νόμος ορίζει. Η ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης μέσων ενημέρωσης είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης που αναλαμβάνει έναντι του Δημοσίου ή νομικού προσώπου του ευρύτερου δημόσιου τομέα την εκτέλεση έργων ή προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών. Η απαγόρευση του προηγούμενου εδαφίου καταλαμβάνει και κάθε είδους παρένθετα πρόσωπα, όπως συζύγους, συγγενείς, οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες. Νόμος ορίζει τις ειδικότερες ρυθμίσεις, τις κυρώσεις που μπορεί να φθάνουν μέχρι την ανάκληση της άδειας ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού και μέχρι την απαγόρευση σύναψης ή την ακύρωση της σχετικής σύμβασης, καθώς και τους τρόπους ελέγχου και τις εγγυήσεις αποτροπής των καταστρατηγήσεων των προηγούμενων εδαφίων.
* * *
Ναι! Αυτό το κατεβατό είναι άρθρο του ελληνικού Συντάγματος. Ο λόγος που παρατέθηκε αυτούσιο είναι για να το συγκρίνει κανείς με το αντίστοιχο του αμερικανικού Συντάγματος, το οποίο μάλιστα κατέχει την πρώτη θέση στις Τροποποιήσεις του Συντάγματος (Amendments to the Constitution – ή Bill of Rights) και συντάχθηκε στις 15/12/1791.
Amendment 1 - Freedom of Religion, Press, Expression.
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances.
Και.... τέλος. Αυτό μόνο. Μία μόνο παράγραφος, με μία πρόταση. Η ελευθερία του λόγου είναι αδιαπραγμάτευτη και εκτός ελέγχου της οποιασδήποτε νομοθεσίας.
Γι’ αυτό και στις ΗΠΑ, εκπομπές όπως το South Park και το Daily Show με τον Jon Stewart προβάλλονται ελεύθερα και όσοι θίγονται απλά δεν τα παρακολουθούν. Αντιθέτως τα δικά μας «δημοκρατικά» φιντάντια αναμένουν την κατάλληλη στιγμή όπου κάποιος θα ασκήσει αρνητική κριτική σε δημόσιο πρόσωπο, την εκκλησία ή το Πολίτευμα, προκειμένου να τον τρέξουν στα δικαστήρια. Τέτοια ωραία Δημοκρατία έχουμε.
Το επίπεδο της ελευθερίας του λόγου είναι δείκτης υγείας ενός δημοκρατικού Κράτους. Δείχνει το «ποσοστό επιτυχίας» του υγιούς διαλόγου και της αξίας των δημοκρατικών θεσμών. Όταν το ίδιο το Σύνταγμα προβάλλει ένα «καχύποπτο» πρόσωπο στα θέματα ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης, φυσικά και το Κράτος θα λειτουργεί σπασμωδικά και καχύποπτα απέναντι στους πολίτες, οι οποίοι με τη σειρά τους θα λειτουργήσουν καχύποπτα απέναντι σε ότι ακούν. Άλλωστε, ο λόγος είναι το ισχυρότερο όπλο επικοινωνίας μέσα σε μία δημοκρατική κοινωνία. Όταν αφαιρείται ο λόγος, τη θέση του ίσως πάρουν πιο βίαιες πρακτικές που φυσικά είναι πολύ πιο επικίνδυνες για οποιαδήποτε Δημοκρατία.
