Αν είχαμε τον τρόπο να ανακαλύψουμε αμέσως τις παρανομίες
και την ληστεία του δημόσιου χρήματος, και απεικονίζαμε για παράδειγμα τους
δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, με συγκεκριμένα άτομα, που εμπλέκονται σε
διαπλεκόμενες και παραβατικές συναλλαγές σε ένα διάγραμμα ροής, θα αποτυπώναμε
ένα κουβάρι χωρίς ιδιαίτερη συνοχή. Ίσως κάποιος Υπουργός με δυο-τρια έμπιστα
άτομα κάτω από αυτόν, που με τη σειρά τους θα είχαν από άλλα δυο-τρία άτομα
στις κατάλληλες θέσεις, στις κατάλληλες Δημόσιες Υπηρεσίες που θα κινούσαν τις
κατάλληλες διαδικασίες προκειμένου να γίνει η λαμογιά. Σε άλλες περιπτώσεις,
ίσως και να μην υπήρχε καν Υπουργός ή υψηλό στέλεχος. Λίγοι υπάλληλοι μόνο,
πάλι στις σωστές θέσεις, με νταραβέρια ανάμεσα στο δημόσιο χρήμα και τους
ιδίους ή ιδιώτες εκτός Δημοσίου. Και όλη αυτή η σχετικά ξεκάθαρη πυραμιδωτή
δομή, γεμάτη μουτζούρες από χιλιάδες μικροδιαπλοκές πολιτών, απαθή βλέμματα
μπροστά σε παρανομίες, «φακελάκια», γρηγορόσημα, κλεισίματα ματιών,
«έχω-έναν-δικό-μου» και εκμεταλεύσεις νομικών κενών προς πάσα κατεύθυνση.
Αυτό το «κουβάρι» είναι πλέον αποδεκτό στις νεοελληνικές
συνειδήσεις μας. Αυτό το «κουβάρι», που δεν ανήκει σε συγκεκριμένο πολιτικό
χώρο, ούτε σε συγκεκριμένο κοινωνικό στρώμα, συνοδεύει την ιστορία του
ελληνικού Κράτους από την ίδρυσή του. Μπορεί να έχουμε βρει στη Μεταπολίτευση
ένα βολικό κατηγορητήριο για όλα τα δεινά της διαφθοράς των τελευταίων
δεκαετιών, αλλά οι πολιτικές και κοινωνικές συνειδήσεις δεν πλάθονται ούτε μέσα
σε μία μέρα, ούτε σε μία επταετία. Το έδαφος πρέπει να είναι γόνιμο και να
καταδέχεται τέτοιες αντιλήψεις. Και το έδαφος γονιμοποιήθηκε μετά από μία μακρά
συνέχεια ιστορικών και γεωπολιτικών κοινωνικών πεπραγμένων.
Αυτό το «κουβάρι» συνοδεύει ολόκληρη τη σύγχρονη ελληνική
Ιστορία σε σημείο που αν τη μελετήσει κανείς θα ανακαλύπτει χιλιάδες εμφυλίους
πολέμους σε καθημερινό επίπεδο. Διαμάχες μεταξύ συμφερόντων, εις βάρος της
κοινωνίας, εις βάρος του διπλανού, επειδή οι νόμοι τελικά δεν φτιάχνονταν πάντα
για να εξυπηρετούν το Κράτος και την κοινωνία, αλλά αρκετές φορές για να
εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα. Ίσως από εκεί να πηγάζει και το
εθνικιστικό μας κόμπλεξ. Επειδή πάντα αποστρέφαμε το βλέμμα από τους μικρούς,
διάσπαρτους, εσωτερικούς εχθρούς, οπότε έπρεπε να δημιουργήσουμε εξωτερικούς.
Τα μεγάλα λαμόγια, αυτά που έχουν τα μέσα να εμπλέκονται στις
μεγάλες λαμογιές καταλήστευσης του Κράτους και ακολούθως να εξαπατούν τους
συμπολίτες τους χωρίς να αφήνουν εύκολα ίχνη, γνωρίζουν πολύ καλά πώς να
περιβάλλουν την εικόνα τους. Όλα θέμα image making είναι άλλωστε στη συνείδηση του
μέσου Έλληνα, και εφόσον η Δικαιοσύνη και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί παραπέουν
ανάμεσα σε γραφειοκρατικούς λαβύρινθους και διαβλητά νομικά πλαίσια γεμάτα
παράθυρα, φυσικό είναι τα λαμόγια αυτής της κατηγορίας να γλυστράνε σαν χέλια.
Πόσο μάλλον όταν η παρανομία και η λαμογιά πλαισιώνουν σχεδόν όλες τις
διαδικασίες και τις νοοτροπίες σε κοινωνικό και διοικητικό επίπεδο που θα
επέτρεπαν τις εκάστοτε «γλίστρες».
Το image making
δημιουργείται με «λαϊκά δικαστήρια», με μόδες και με κραυγές, χωρίς καιρό για
εις βάθος αναλύσεις. Το image making,
δημιουργεί ιδιώτες που περιτριγυρίζονται από μία φήμη, μία αόριστη ιδεολογία, και
μέσα σε αυτό το σύννεφο ζουν και συναλλάσσονται όπως τους βολεύει. Με τον τρόπο
που ο Ανδρέας Παπανδρέου επικαλούνταν έναν γενικό και αόριστο Σοσιαλισμό, εκμεταλλευόμενος
τα μεταχουντικά λαϊκά αισθήματα, έτσι και σήμερα άλλοι επικαλούνται
φιλομνημονιακές και άλλοι αντιμνημονιακές φανφάρες για να συσπειρώσουν αισθήματα
διαφόρων συχνοτήτων τριγύρω τους και μέσα σε αυτό το «σύννεφο» να συνεχίσουν να
εξυπηρετούν τα ατομικά και αντικοινωνικά συμφέροντά τους. Ευτυχώς όμως, οι
φανφάρες συνήθως αποκαλύπτονται διότι στηρίζονται πάντα σε σαθρά θεμέλια. Και μέχρι να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, ο καθένας ατομικά, ώστε να το προβάλλουμε και σε κοινωνικό επίπεδο, θα συνεχίζουμε να αναλωνόμαστε σε ψευδοδιλήμματα που προτάσσει ο κάθε δημαγωγός, χάνοντας την ουσία.
