Το ορόσημο των 100 ημερών που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ είχε θέσει προεκλογικά, λειτούργησε ανάμεικτα τελικά. Από τη μία δημιούργησε ένα τεχνητό χρονικό περιθώριο δράσης που λειτούργησε ως πίεση για τη λήψη αποφάσεων, από την άλλη δημιούργησε και μία ψευδή υπεραισιοδοξία στην κοινωνία για τις αλλαγές που θα μπορούσαν να γίνουν.
Αυτές τις μέρες γίνονται διάφοροι απολογισμοί για τα 100ήμερα της νέας κυβέρνησης. Στη γενικότερη σύγχυση που επικρατεί σχετικά με επικείμενες κυβερνητικές αποφάσεις, σχέδια, νόμους και τα έως τώρα πεπραγμένα, αλλά και λόγω των αγαπημένων σπορ της νοοτροπίας μας, ήτοι της γκρίνιας, της ισοπέδωσης και της πόλωσης, φαίνεται πως χάνουμε την ευρύτερη αίσθηση. Και όπως κάθε αίσθηση, έτσι και αυτή περιέχει τα θετικά και τα αρνητικά της.
Ένας καλός κανόνας για να μπορούμε να διαχωρίζουμε αυτή την ευρύτερη αίσθηση από τα αποσπασματικά πεπραγμένα μίας κυβέρνησης είναι να σκεφτόμαστε την ιστορία του μέλλοντος. Πώς θα αναφέρεται η Ελλάδα στις αρχές του 21ου αιώνα από την Ιστορία; Για παράδειγμα τι είναι πιο πιθανό να αναγράφεται; Η αύξηση των τελών κυκλοφορίας των ΙΧ, ή η εισαγωγή του δικαιώματος ψήφου στους μετανάστες; Η καθυστέρηση στην πρόσληψη των γενικών γραμματέων ή η αναβάθμιση της αξιοκρατίας και του ρόλου του ΑΣΕΠ;
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα θετικά στοιχεία των πρώτων 100 ημερών μπορούν να εστιαστούν στη θέληση για θετικές αλλαγές σε θέματα που λιμνάζουν πολλά χρόνια τώρα και ουδείς τολμούσε να αγγίξει, ακόμα και όταν το ΠΑΣΟΚ ήταν στην εξουσία παλιότερα. Το γεγονός ότι πλέον ακούγονται από επίσημα κυβερνητικά πρόσωπα προτάσεις-ταμπού για την ελληνική κοινωνία, όπως η νομιμοποίηση μεταναστών, η φορολόγηση της εκκλησίας, η εξυγίανση του αστυνομικού σώματος, η βελτιστοποίηση του διοικητικού χάρτη κλπ, όσο κλισέ και να ακούγονται, δεν παύουν να έχουν «επίσημη» υπόσταση. Και αυτό για μία συντηρητική κοινωνία σαν την ελληνική είναι θετική εξέλιξη. Εξαγγελίες που δείχνουν έναν πιο ώριμο πολιτικό τρόπο σκέψης, αρκούν για να υποδείξουν μία θετικότερη πορεία στην πολιτική ζωή της χώρας, ακόμα και αν τελικά δεν υλοποιηθούν όλες. Καλό είναι, άλλωστε να διατηρούμε πάντα ένα ρεαλισμό όσον αφορά την ετοιμότητα της ελληνικής κοινωνίας για αλλαγές σε τόσους πολλούς κλάδους.
Τα αρνητικά στοιχεία συνοψίζονται κυρίως σε δύο: Την ατολμία και τη σύγχυση. Μάλιστα, όσον αφορά τη σύγχυση, ενδεχομένως η βασική αιτία να είναι η ατολμία. Είναι κρίμα, αλλά και πολιτικά άκομψο, μία τόσο μεγάλη δυναμική, από νέους ανοιχτόμυαλους και μορφωμένους πολιτικούς, που μάλιστα στηρίζονται από μία πρόσφατη μεγάλη εκλογική νίκη, να επιβραδύνεται λόγω ατολμίας. Αυτό που παρατηρείται μέχρι στιγμής είναι το εξής. Κυβερνητικά στελέχη ξεκινάνε θέματα στο βήμα ανοιχτής διαβούλευσης, ή αφήνουν επίτηδες να διαρρεύσουν διάφορες ιδέες, προκειμένου να «ψηλαφίσουν» την κοινή γνώμη και να καταγράψουν αντιδράσεις. Φυσικά κάτι τέτοιο καλό είναι και πρέπει να συμβαίνει, ώστε να μην χάνεται εντελώς η επαφή με την υπόλοιπη κοινωνία, αλλά όταν συμβαίνει κατά κόρον και μάλιστα για σημαντικά θέματα που χρήζουν άμεσης και τάχιστης λήψης αποφάσεων, τότε ορθώς υποτιμάται και η ικανότητα της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα δημιουργούν περισσότερη σύγχυση στις αρχικές προτάσεις που με τη σειρά τους δημιουργούν συνθήκες κακοδιαχείρισης.
Αυτό που παραδέχονται όλοι είναι ότι στην Ελλάδα χρειάζεται πολιτική συγκρούσεων με πολλούς κλάδους και μέρη της κοινωνίας, προκειμένου να ξεκολλήσουμε από αρνητικές καταστάσεις. Εάν δεν υπάρξουν οι εν λόγω συγκρούσεις τώρα που υπάρχει και η σχετική κοινωνική και πολιτική δυναμική, δεν πρόκειται να υπάρξουν ποτέ. Και τελικά η αξιοπιστία του ΠΑΣΟΚ, θα κριθεί σε αυτό ακριβώς. Στο κατά πόσο δηλαδή είχε την ικανότητα και την τόλμη να συγκρουστεί, προκειμένου να επιφέρει θετικές αλλαγές στη χώρα.
Από εκεί και πέρα, καλό είναι να έχουμε υπόψη ότι στον σχεδιασμό κινήσεων και στην τελική λήψη αποφάσεων ισχύει ο κανόνας του ξυλοκόπου και του δέντρου: Αν έχεις 1 ώρα για να κόψεις ένα δέντρο, καλύτερα για 55 λεπτά να σχεδιάζεις πως θα κοπεί με την καλύτερη κοψιά και σε 5 λεπτά να το κόψεις με δύο τσεκουριές ακριβείας, παρά επί μία ώρα να κοπανάς το δέντρο με το τσεκούρι όπως όπως ελπίζοντας πως κάποια στιγμή, με κάποιον τρόπο το δέντρο θα πέσει. Εάν το σκεπτικό της κυβέρνησης είναι παρόμοιο, τότε τα σημάδια είναι θετικά. Εάν το σκεπτικό είναι το ροκάνισμα του χρόνου ψηλαφίζοντας την κοινή γνώμη και εσωκομματικά μικροσυμφέροντα, τότε σύντομα η ανικανότητα αυτή θα αναδειχτεί και θα οδηγήσει τη διαχείριση της χώρας σε ακόμα βαθύτερη κρίση.
