Παρατηρώντας όλη αυτή την αναμπουμπούλα που έχει προκύψει με την απαγόρευση του καπνίσματος στα μαγαζιά και στους κλειστούς δημόσιους χώρους, προσπαθώ να θυμηθώ κάτι παρόμοιο στα χρονικά της ζωής μου εν Ελλάδι και δεν βρίσκω κάτι. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι ποτέ ΤΟΣΟΙ πολλοί άνθρωποι, δεν κατάφεραν μέσα σε ΤΟΣΟ λίγο χρόνο, να μας φλομώσουν με ΤΟΣΕΣ πολλές μαλακίες. Και φυσικά η αναφορά πάει σε ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ και μία μερίδα «θιγμένων» καπνιστών.
Για να εξηγούμαι: Δεν εξετάζω την ουσία του αντικαπνιστικού νόμου. Δηλαδή, αν και το έχω κάνει ήδη, δεν μπαίνω στη διαδικασία να εξετάσω αν ο νόμος είναι δίκαιος, δημοκρατικός, φασιστικός, λογικός, ζημιογόνος, κλπ ή όχι. Ούτε μπαίνω στη διαδικασία να εξετάσω τι συμβαίνει στο εξωτερικό. Αυτά συζητήθηκαν εκτενώς πριν την εφαρμογή του νόμου, από όλες τις πλευρές και φαντάζομαι ότι λίγο πολύ, τα ξέρουμε όλοι. Ο καθένας έχει το μυαλό του να σκεφτεί, να αποφασίσει, να καταλήξει και φυσικά κάθε δικαίωμα να συνεχίσει να έχει την άποψή του. Όλα καλά μέχρι εδώ.
Αυτό που εξετάζω είναι η γενικότερη κοινωνική συμπεριφορά απέναντι σε ένα ζήτημα (που τυχαίνει να είναι ο αντικαπνιστικός νόμος), και που αποδεικνύει περίτρανα όχι μόνο τον λόγο που δεν είμαστε σοβαρή και αναπτυγμένη χώρα, αλλά και τον λόγο που ίσως τελικά δεν θα γίνουμε ποτέ. Γιατί, αν μη τι άλλο, αυτό που χαρακτηρίζει μία αναπτυγμένη χώρα είναι – το λέει και το όνομα – η ανάπτυξη. Έχεις δηλαδή μία κατάσταση που έχει «σκουριάσει» ή έχει ξεπεραστεί ή έχει ελαττώματα, και τελικά βρίσκεις τον τρόπο να δημιουργήσεις μία καλύτερη κατάσταση προς αντικατάσταση της παλιάς, με καλύτερες προδιαγραφές. Αυτό παρεμπιπτόντως, στην ανθρώπινη συνείδηση, ονομάζεται «ωριμότητα». Οι κοινωνίες που έχουν την ωριμότητα και την εξυπνάδα να υπερβαίνουν τις «σκουριασμένες» καταστάσεις, αναγκαστικά θα δημιουργήσουν ανάπτυξη και πολιτισμό.
Στην Ελλάδα τί συμβαίνει; Έχουμε πήξει στις σκουριασμένες καταστάσεις, οι οποίες παραμένουν σκουριασμένες, επειδή ακόμα προσπαθούμε να κατανοήσουμε ποιο είναι το στοιχειώδες υπόβαθρο της ανάπτυξης. Και σα να μην έφτανε η ασυνεννοησία μας, έχουμε και αυτή την ευρύτερη συμπεριφορά κακομαθημένου που κουβαλάμε από το σπίτι μας στην υπόλοιπη κοινωνία. Λες και η υπόλοιπη κοινωνία, μας χρωστάει τα χατίρια που έκανε ο μπαμπάς και η μαμά για την εγωκεντρική αρχοντιά μας. Λες και ολόκληρη η κοινωνία και το Κράτος οφείλουν να σκύψουν πάνω από τα δικά μας προβλήματα και να τα λύσουν αυτοί, αντί για εμάς. Εμείς μην τυχόν και κουνήσουμε κανένα δαχτυλάκι. Δεν κάνει. Θα κόψει ο αφρός της φραπεδιάς!
Τί συνέβη ακριβώς με τον αντικαπνιστικό νόμο; Το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε (με καθυστέρηση κάποιων ετών), να θέσει έναν κανονισμό στους χώρους που συναθροίζονται άνθρωποι, μετά από κάποιες εισηγήσεις, σκεπτικά, επιστημονικές μελέτες, κλπ κλπ. Επαναλαμβάνω, δεν με αφορά τόσο το σκεπτικό ή το περιεχόμενο όσο η καθεαυτό εφαρμογή του.
Ο κανονισμός γίνεται Νόμος του Κράτους. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει ότι ως κοινωνία συμφωνήσαμε, παρά τις όποιες διαφωνίες, να συμβιβαστούμε προς μία κοινή αναπτυξιακή κατεύθυνση. Και πάνω που λες «άιντε, ξεσκούριασε μία απειροελάχιστη κατάσταση», το νηπιαγωγείο ξεσηκώθηκε! Οι θεριακλήδες άρχισαν τους τσαμπουκάδες του στυλ «δεν πα να χτυπιέσαι, εγώ θα καπνίζω στα μούτρα σου κι ας φάω δέκα πρόστιμα». Οι και καλά ορθολογιστές/ διανοούμενοι καπνιστές συνέχισαν τα κατεβατά προσπαθώντας με πάθος να αποδείξουν τα ίδια ανούσια σημεία, τροφοδοτώντας διάφορες οργανώσεις που άρχισαν να μοιράζουν φυλλάδια με «τσιτάτα» κείμενα για τα «δικαιώματα του καπνιστή» στους σταθμούς του μετρό (που παρεμπιπτόντως σέβονται παρά την «φασιστική» απαγόρευση καπνίσματος στους χώρους του). Και οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ τί σκαρφίστηκαν; Να φορτώσουν την πτώση του τζίρου τους στην απαγόρευση του καπνίσματος! Επίσης έχουν σκαρφιστεί τα τραπέζια που είναι κοντά στα παράθυρα να έχουν τασάκι, όπως επίσης και αυτά που βρίσκονται κάτω από κλειστές τέντες. Γιατί είναι πονηροί. Σου λέει, αν έρθει ο μπάτσος, θα του πω ότι είναι «ανοιχτός» ο χώρος ή θα τον αρχίσω στα «έλα μωρέ πώς κάνεις έτσι; Αφού αερίζεται» και θα τη βγάλω καθαρή. Χώρια βέβαια το γεγονός ότι όντως οι απανταχού Δημοτικές Αστυνομίες κάνουν τα στραβά μάτια για ψηφοθηρικούς λόγους. Μην τυχόν και ασκήσει κανείς την αυτοκριτική του! Όχι βέβαια! Θα συνεχίσει να κοροϊδεύει την υπόλοιπη κοινωνία και το Κράτος για την πάρτη του, επειδή είπαμε… όλοι του χρωστάνε τα πάντα.
Και ενώ κάποιες οργανώσεις και κάποιοι καπνιστές αφηνιάζουν που δεν μπορούν με καμία Παναγία να «κουνήσουν το μικρό τους δαχτυλάκι», οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ επισήμως συνεχίζουν το παραμύθι με τον τζίρο. Όχι μόνον επειδή έχουν μάθει ότι με την κλάψα κερδίζουν στο τέλος, αλλά επειδή είναι αρκετά κουτοπόνηροι Ελληναράδες ώστε να διανοηθούν ότι η υπόλοιπη κοινωνία και το Υπουργείο Υγείας θα χάψει την παπάτζα τους.
Στο βασίλειο των τυφλών ο μονόφθαλμος είναι βασιλιάς. Έτσι και οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ, γνωρίζουν πως στο τέλος υπάρχει μία μεγάλη πιθανότητα να ανοίξουν και πάλι τα παραθυράκια στο νόμο. Όχι επειδή έχουν δίκιο, αλλά επειδή η υπόλοιπη κοινωνία και το Κράτος είναι όντως τυφλοί. Η οχλοκρατία θα τους ενδυναμώσει, οι Δήμοι θα φοβούνται τα ψηφαλάκια τους και γενικώς η ανούσια αναμπουμπούλα για ένα απλό ζήτημα θα εξελιχθεί όπως προβλέπεται σε τέτοιες περιπτώσεις˙ θα μας πάρουν τα αυτιά χωρίς λόγο και αιτία, μέχρι που, προκειμένου να σκάσουν, κάποιος Υπουργός θα υποχωρήσει και θα ανοίξει τα «παραθυράκια».
Κάπως έτσι ανεχόμαστε να παραβιάζονται οι λεωφορειολωρίδες, οι ποδηλατόδρομοι και οι ράμπες για τα ΑΜΕΑ. Κάπως έτσι τα διπλοπαρκαρίσματα δημιουργούν μποτιλιαρίσματα, τα αυθαίρετα ξεπετάγονται μέσα στα δάση, η φοροδιαφυγή μεσουρανεί, τα φακελάκια στα νοσοκομεία πηγαινοέρχονται, οι πολιτικοί και οι παπάδες κάνουν μπίζνες, οι φασίστες ξυλοκοπούν όποιον γουστάρουν, οι πολίτες ψηφίζουν με βάση το ρουσφέτι, και γενικώς ο καθένας κοιτάει την πάρτη του εις βάρος των υπολοίπων. Για όλα αυτά υπάρχουν νόμοι, και μάλιστα αυστηροί σε πολλές περιπτώσεις. Στην πράξη όμως, ο καθένας προσωπικά, έχουμε επιλέξει να μην τους τηρούμε επειδή μέσα στο κούφιο το κεφάλι μας έχουμε αποφασίσει και έχουμε κρίνει πως εμείς έχουμε δίκιο ενώ όλοι οι άλλοι είναι μαλάκες.
Γι’ αυτό και τελικά δεν πρόκειται ποτέ να γίνει κάτι θετικό σε αυτή τη χώρα. Γιατί όποτε δημιουργείται μία μικρή πιθαμή ανάπτυξης, πέφτουν πάνω της να τη φάνε ένα σωρό «θιγμένοι» και κακομαθημένοι μονόφθαλμοι. Και στο τέλος, όντως τα καταφέρνουν και την τρώνε.
