«Α ωραία! Εδώ καπνίζουν», είπε με ανακούφιση η μία από τις δύο κυράτσες, και ανοίγοντας την πόρτα της καφετέριας αμολάει μέσα τα δυο μικρά για να ακολουθήσουν μετά και αυτές. Τα πιτσιρίκια, αφού προσπέρασαν τον τύπο που καθόταν στο τραπεζάκι της εισόδου που κάπνιζε το πούρο του, πήγαν και χώθηκαν μέσα στο γενικότερο ντουμάνι. Πιο πριν είχαμε δοκιμάσει να πάμε αλλού. Ψάχνοντας για ένα συμπαθητικό και ζεστό καφέ, καταλήξαμε στο L’ Arret Du Temps. Το μέρος ήταν άκαπνο αλλά γεμάτο. (Για φαντάσου! Οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ, που εικάζουν πτώση του τζίρου λόγω του αντικαπνιστικού νόμου είναι καραγκιόζηδες. Οποία η έκπληξις).
Την προηγούμενη μέρα, είχαμε βρεθεί σε ένα άλλο καφέ στο Χαλάνδρι. Καθίσαμε έξω, δίπλα στην ξυλόσομπα με την άβολη ασυμμετρία θερμοκρασίας, δεδομένου ότι και εκεί μέσα ήταν ντουμάνι. Η συζήτηση ξεκίνησε με αφορμή τον αντικαπνιστικό νόμο. Πάνω στην παρότρυνσή μου να κάνουμε καταγγελία στο 1142, η μη-καπνίστρια, αλλά και «ρομαντική» φίλη μου, θεώρησε ότι δεν είναι ανάγκη να καταφεύγουμε σε «ρουφιανιλίκια» και να εμπλέκουμε «μπάτσους» στην ιστορία. «Θα πρέπει να κάνουμε ένα κίνημα που θα ενημερώνει τον κόσμο και τους καταστηματάρχες….» κλπ κλπ, μπλα μπλα.
Πολύ παρεξηγημένο Σαββατοκύριακο. Φαίνεται τελικά πως έχουμε παρεξηγήσει ακόμα και τα στοιχειώδη. Πού αποσκοπεί ο αντικαπνιστικός νόμος, ποια τα οφέλη του, τί σημαίνει η εφαρμογή του ως κοινωνική ευθύνη, ποιος ο ρόλος της καταγγελίας, του μπάτσου στην κοινωνία, και άλλα τέτοια. Και ξέρεις τι γίνεται μετά… Τα σκέφτεσαι όλα αυτά, πιάνεις και άλλα θέματα όπου θριαμβεύει ο κακομαθημένος, ατομικιστής νεοέλληνας, έναντι της συλλογικής κοινωνικής συνείδησης, και με φρίκη διαπιστώνεις πως ότι και να σκεφτείς, πάντα θα βρεθεί ο τύπος που όχι μόνο δεν έχει διάθεση να κάνει τον ελάχιστο συμβιβασμό, αλλά είναι διατεθειμένος να παίξει και μπουνιές για να υπερασπιστεί τον κάλλο στον εγκέφαλό του.
It takes two to tango, και ο αντικαπνιστικός νόμος για να εφαρμοστεί δεν χρειάζεται μόνο την πίεση για την εφαρμογή του (που είναι ευθύνη των Αρχών), αλλά και τη συνειδητοποίηση του καπνιστή για ποιον λόγο δεν είναι σωστό να φουμάρει στα μούτρα του άλλου.
Οι «Αρχές» που κυρίως απαρτίζονται από κάτι παιδαρέλια με στολή δημοτικού μπάτσου, κατά κανόνα αισθάνονται ήδη άσχημα για τη δουλειά που κάνουν. Είναι δυνατόν ο κάγκουρας που τα βράδια βγαίνει στο Μπουρνάζι και αδειάζει ένα πακέτο τσιγάρα, την ημέρα να κόβει κλήσεις για αυτό το λόγο; Το δήλωσε και ο εκπρόσωπός τους άλλωστε. Σε μία συνέντευξη είχε πει : «Θέλουμε να δείχνουμε και κοινωνικό πρόσωπο, οπότε είμαστε ελαστικοί». Κοινώς, το κοινωνικό πρόσωπο είναι να κάνουμε τα στραβά μάτια στο κάπνισμα, επειδή οι ίδιοι αποφασίσαμε και διατάξαμε ότι η κοινωνία θέλει να καπνίζει. Άρα το «κοινωνικό πρόσωπο» είναι αυτό που καπνίζει στα μούτρα του άλλου. Μιλάμε τώρα για τους τύπους που την έχουν αράξει στη Διονυσίου Αεροπαγίτου, για να αποτρέπουν και καλά ΙΧ και μηχανάκια να μπαίνουν στον πεζόδρομο και αντ’ αυτού κάνουν καμάκι στην όμορφη συνάδελφο, ενώ ΙΧ και μηχανάκια αλωνίζουν πέρα-δώθε.
Κάπως έτσι αυθαίρετα και οι ίδιοι οι καπνιστές αποφάσισαν ότι είναι σωστό να καταπατάται ο αντικαπνιστικός νόμος γιατί πολύ απλά ο μαγαζάτορας κάνει τα στραβά μάτια και τους καλύπτει. Άλλωστε, ακόμα και αν τύχει να γίνει κάποιος έλεγχος η δικαιολογία είναι έτοιμη. «Α δεν είδα», «α δεν ήξερα», «σε παρακαλώ, έχω οικογένεια» κλπ κλπ. Αυτό το σκεπτικό του κακομαθημένου 10χρονου, που ενώ κάνει κάτι κακό εν γνώσει του, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να αναλάβει τις ευθύνες του, γιατί όλο και κάποιος θα βρεθεί να ξελασπώσει.
Και κάπως έτσι, γενικώς και αορίστως ο καθένας αποφασίζει τι είναι σωστό και τι όχι για όλους τους υπόλοιπους, και πράττει ανάλογα, χωρίς φυσικά να αναλαμβάνει καμία ευθύνη. Και μου θέλεις τώρα εσύ, με τέτοια μυαλά, να βγούμε από την κρίση, ή έστω να αποφασίσουμε σε κοινωνικό επίπεδο πως θέλουμε να πορευτούμε...
