Ο τίτλος δεν είναι ούτε πιασάρικος, ούτε προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Σε καμία περίπτωση δεν τον επέλεξα με το γνωστό, υποκριτικά παθιασμένο, δημοσιογραφικό ύφος, ούτε σκέφτομαι βάσει μίζερων, μικροπολιτικών συμφερόντων. Προσωπικά, δεν είμαι ούτε κοινωνιολόγος, ούτε πολιτικός αναλυτής. Απλά παρατηρώ προσεκτικά, και προσπαθώ να σκεφτώ όσο πιο κριτικά μπορώ έως ότου τα συμπεράσματά μου να αλληλοκαλύπτονται.
Οι κοινωνίες αυτοπροσδιορίζονται και αυτοδιαμορφώνονται. Δεν κατασκευάζονται και δεν ελέγχονται στον βαθμό που θα ήθελαν να πιστεύουν διάφοροι «συνωμοσιολόγοι». Η κοινωνία είναι μία διαφορική εξίσωση τρέχα-γύρευε βαθμού που συνεχώς αναπλάθεται βάσει συνεχών επιρροών. Ορισμένοι παράγοντες όμως, όπως το Πολίτευμα, η Πολιτική, η Οικονομία, η Δημόσια Διοίκηση και η Παιδεία, είναι πιο ισχυροί. Εκεί είναι που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για λογική και κριτική σκέψη.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, το πολιτικό συναίσθημα όλων έγινε πιο έντονο. Μέσα σε αυτή τη συναισθηματική ένταση, οι δεξιοί άγγιξαν τα όρια του Φασισμού, και οι αριστεροί, τα όρια του Σταλινισμου. Σε κάθε περίπτωση, καταργήθηκε η λογική.
Στην Ελλάδα το πείσμα και το μένος έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα από τη λογική και κριτική σκέψη. Γι' αυτό τελικά το πρόβλημα της Παιδείας είναι πολύ πιο ουσιαστικό όσον αφορά την καλλιέργεια γενικότερων νοοτροπιών και αντιμετώπισης καταστάσεων. Η ψύχραιμη και λογική σκέψη έχουν εκλείψει τελείως από την πολιτική, και έχουν περιοριστεί σε ένα μικρό κύκλο ανθρώπων των γραμμάτων και του πνεύματος που δεν έχουν ιδιαίτερη επιρροή στην ευρύτερη κοινωνία.
Η έλλειψη διαλόγου και εμπιστοσύνης, ανάμεσα σε πολίτες, κοινωνικούς φορείς, μειονότητες και την Κυβέρνηση, μου φέρνει στο μυαλό μια διαλυμένη οικογένεια. Οι γονείς πλακώνονται όλη την ώρα, ενώ το παιδί συγχύζεται, προσπαθώντας να καταλάβει αν πρέπει να συνεχίσει να τους σέβεται, να τους απομιμείται ή να κάνει του κεφαλιού του. Μέσα στη σύγχυσή του φωνάζει στους γονείς του, αλλά αυτοί το αγνοούν επιδεικτικά. Πάνω στην απογοήτευση και την οργή του, το παιδί αρπάζει ένα βάζο και το σπάει με δύναμη στο πάτωμα, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή τους. Και αντί να του δώσουν προσοχή, ο καθένας αρχίζει να ερμηνεύει την κατάσταση όπως τον βολεύει. Ο ένας οργίζεται για το βάζο, ο άλλος διερωτάται για τη διαγωγή του παιδιού τους, ενώ το παιδί μαθαίνει το κόλπο και ξέρει με ποιον τρόπο θα αποσπά την προσοχή από εδώ και πέρα. Κανείς όμως δεν εστιάζει στη ρίζα του προβλήματος, και κανείς δεν καταλαβαίνει ότι η αξία ενός βάζου είναι μηδενική μπροστά στην ευτυχία και ευημερία ολόκληρης της οικογένειας.
Όταν η αλητεία, η ασυδοσία και η αλαζονεία καλλιεργούνται μέσα στο αστυνομικό σώμα, ανάμεσα στους εκπροσώπους και θεσμοφύλακες του Πολιτεύματος και της Πολιτείας, φυσικό είναι τα ίδια στοιχεία να διαχέονται και στους πολίτες. Όταν φωνάζεις για τα στοιχειώδη δικαιώματά σου, απέναντι σε κλειστά αυτιά που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν τη δημοκρατία της χώρας, φυσικά και θα ψάξεις να βρεις ένα βάζο.
Σήμερα, δεν θέλει και πολύ να σηκώσεις μολότοφ και πέτρες. Αρκεί να πέσεις σε έναν διεφθαρμένο γιατρό, ή να γίνεις θύμα ενός "μεμονωμένου περιστατικού" αστυνομικής αλητείας, ή να βλέπεις κάθε, μα κάθε μέρα την Κυβέρνηση να σε αποκαλεί "μαλάκα" και να χαμογελάει, κάνοντας πλιάτσικο στο ασφαλιστικό σου ταμείο και το εισόδημά σου για να το διαχέει μετά σε σπάταλες, αδιαφανείς διαδικασίες και ρασοφόρους μαφιόζους.
Η Κυβέρνηση που έχει την πίτα και το μαχαίρι, έχει υποπέσει σε μία σειρά συνεχών εγκλημάτων και σκανδάλων που είναι πολύ σοβαρότερα από ένα καμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Έχει ξεπέσει στην ύβρη της αλαζονείας και της πλήρους αποστασιοποίησης από ολόκληρη την κοινωνία. Εδώ και πέντε μέρες, επικρατεί μία κοινωνική ένταση που είχε αφορμή την αστυνομική βία, και η Κυβέρνηση βγάζει ξύλινους λόγους, λες και έχει προεκλογικό αγώνα. Σα να έχει τα μάτια κλειστά για άλλη μία φορά, μπροστά στις εκατοντάδες κοινωνικές παρανομίες που συμβαίνουν κάθε μέρα.
Ποιος είδε τους Ζητάδες που έβγαλαν πάλι περίστροφο για νταηλίκι; Ποιος είδε τον άστεγο 50άρη (Έλληνα - προς απογοήτευση μερικών) που λίντσαραν «απλοί πολίτες» υπό την ανοχή της αστυνομίας; Ποιος είδε τους κουκουλοφόρους ασφαλίτες δίπλα στις διμοιρίες των ΜΑΤ με πέτρες και λοστούς στα χέρια; Ποιος είδε τους Χρυσαυγίτες να αναμειγνύονται με τους «απλούς πολίτες» για να πάρουν το νόμο στα χέρια τους;
Οι επαγγελματίες της παρανομίας όμως, απαξιώνουν τα «μικρο-εγκλήματα» αυτού του είδους. Δεν τους αφορούν. Δεν ενδιαφέρονται να κάνουν ούτε μία στοιχειώδη ανάλυση των γεγονότων. Να νοιώσουν έστω ότι θα πρέπει να παίξουν πιο έξυπνο παιχνίδι. Τα ρίχνουν όλα σε έναν ψυχάκια μπάτσο και ένα τσούρμο κουκουλοφόρους που έχουν δυο – τρεις σκοτεινούς σκοπούς, και πιστεύουν πως ξεμπερδεύουν. Τέτοια είναι η αλαζονεία τους και η υποτίμηση της ευρύτερης κοινωνίας μπροστά στα μάτια τους.
Η Κυβέρνηση οφείλει να παραιτηθεί σύσσωμη και να φύγουν όλοι τους με σκυφτό το κεφάλι. Δεν τρέφω αυταπάτες για τους επόμενους, που ενδεχομένως ήδη ακονίζουν τα μαχαιροπίρουνά τους. Αλλά μέχρι τότε η κοινωνία θα συνεχίσει να πλάθεται και στο πιο αισιόδοξο σενάριο των περιπτώσεων, ίσως να είναι αρκετά ώριμη ώστε να κάνει σαφές στους επόμενους ότι υπάρχει και ένα όριο στην ύβρη.
Οι κοινωνίες αυτοπροσδιορίζονται και αυτοδιαμορφώνονται. Δεν κατασκευάζονται και δεν ελέγχονται στον βαθμό που θα ήθελαν να πιστεύουν διάφοροι «συνωμοσιολόγοι». Η κοινωνία είναι μία διαφορική εξίσωση τρέχα-γύρευε βαθμού που συνεχώς αναπλάθεται βάσει συνεχών επιρροών. Ορισμένοι παράγοντες όμως, όπως το Πολίτευμα, η Πολιτική, η Οικονομία, η Δημόσια Διοίκηση και η Παιδεία, είναι πιο ισχυροί. Εκεί είναι που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για λογική και κριτική σκέψη.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, το πολιτικό συναίσθημα όλων έγινε πιο έντονο. Μέσα σε αυτή τη συναισθηματική ένταση, οι δεξιοί άγγιξαν τα όρια του Φασισμού, και οι αριστεροί, τα όρια του Σταλινισμου. Σε κάθε περίπτωση, καταργήθηκε η λογική.
Στην Ελλάδα το πείσμα και το μένος έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα από τη λογική και κριτική σκέψη. Γι' αυτό τελικά το πρόβλημα της Παιδείας είναι πολύ πιο ουσιαστικό όσον αφορά την καλλιέργεια γενικότερων νοοτροπιών και αντιμετώπισης καταστάσεων. Η ψύχραιμη και λογική σκέψη έχουν εκλείψει τελείως από την πολιτική, και έχουν περιοριστεί σε ένα μικρό κύκλο ανθρώπων των γραμμάτων και του πνεύματος που δεν έχουν ιδιαίτερη επιρροή στην ευρύτερη κοινωνία.
Η έλλειψη διαλόγου και εμπιστοσύνης, ανάμεσα σε πολίτες, κοινωνικούς φορείς, μειονότητες και την Κυβέρνηση, μου φέρνει στο μυαλό μια διαλυμένη οικογένεια. Οι γονείς πλακώνονται όλη την ώρα, ενώ το παιδί συγχύζεται, προσπαθώντας να καταλάβει αν πρέπει να συνεχίσει να τους σέβεται, να τους απομιμείται ή να κάνει του κεφαλιού του. Μέσα στη σύγχυσή του φωνάζει στους γονείς του, αλλά αυτοί το αγνοούν επιδεικτικά. Πάνω στην απογοήτευση και την οργή του, το παιδί αρπάζει ένα βάζο και το σπάει με δύναμη στο πάτωμα, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή τους. Και αντί να του δώσουν προσοχή, ο καθένας αρχίζει να ερμηνεύει την κατάσταση όπως τον βολεύει. Ο ένας οργίζεται για το βάζο, ο άλλος διερωτάται για τη διαγωγή του παιδιού τους, ενώ το παιδί μαθαίνει το κόλπο και ξέρει με ποιον τρόπο θα αποσπά την προσοχή από εδώ και πέρα. Κανείς όμως δεν εστιάζει στη ρίζα του προβλήματος, και κανείς δεν καταλαβαίνει ότι η αξία ενός βάζου είναι μηδενική μπροστά στην ευτυχία και ευημερία ολόκληρης της οικογένειας.
Όταν η αλητεία, η ασυδοσία και η αλαζονεία καλλιεργούνται μέσα στο αστυνομικό σώμα, ανάμεσα στους εκπροσώπους και θεσμοφύλακες του Πολιτεύματος και της Πολιτείας, φυσικό είναι τα ίδια στοιχεία να διαχέονται και στους πολίτες. Όταν φωνάζεις για τα στοιχειώδη δικαιώματά σου, απέναντι σε κλειστά αυτιά που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν τη δημοκρατία της χώρας, φυσικά και θα ψάξεις να βρεις ένα βάζο.
Σήμερα, δεν θέλει και πολύ να σηκώσεις μολότοφ και πέτρες. Αρκεί να πέσεις σε έναν διεφθαρμένο γιατρό, ή να γίνεις θύμα ενός "μεμονωμένου περιστατικού" αστυνομικής αλητείας, ή να βλέπεις κάθε, μα κάθε μέρα την Κυβέρνηση να σε αποκαλεί "μαλάκα" και να χαμογελάει, κάνοντας πλιάτσικο στο ασφαλιστικό σου ταμείο και το εισόδημά σου για να το διαχέει μετά σε σπάταλες, αδιαφανείς διαδικασίες και ρασοφόρους μαφιόζους.
Η Κυβέρνηση που έχει την πίτα και το μαχαίρι, έχει υποπέσει σε μία σειρά συνεχών εγκλημάτων και σκανδάλων που είναι πολύ σοβαρότερα από ένα καμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Έχει ξεπέσει στην ύβρη της αλαζονείας και της πλήρους αποστασιοποίησης από ολόκληρη την κοινωνία. Εδώ και πέντε μέρες, επικρατεί μία κοινωνική ένταση που είχε αφορμή την αστυνομική βία, και η Κυβέρνηση βγάζει ξύλινους λόγους, λες και έχει προεκλογικό αγώνα. Σα να έχει τα μάτια κλειστά για άλλη μία φορά, μπροστά στις εκατοντάδες κοινωνικές παρανομίες που συμβαίνουν κάθε μέρα.
Ποιος είδε τους Ζητάδες που έβγαλαν πάλι περίστροφο για νταηλίκι; Ποιος είδε τον άστεγο 50άρη (Έλληνα - προς απογοήτευση μερικών) που λίντσαραν «απλοί πολίτες» υπό την ανοχή της αστυνομίας; Ποιος είδε τους κουκουλοφόρους ασφαλίτες δίπλα στις διμοιρίες των ΜΑΤ με πέτρες και λοστούς στα χέρια; Ποιος είδε τους Χρυσαυγίτες να αναμειγνύονται με τους «απλούς πολίτες» για να πάρουν το νόμο στα χέρια τους;
Οι επαγγελματίες της παρανομίας όμως, απαξιώνουν τα «μικρο-εγκλήματα» αυτού του είδους. Δεν τους αφορούν. Δεν ενδιαφέρονται να κάνουν ούτε μία στοιχειώδη ανάλυση των γεγονότων. Να νοιώσουν έστω ότι θα πρέπει να παίξουν πιο έξυπνο παιχνίδι. Τα ρίχνουν όλα σε έναν ψυχάκια μπάτσο και ένα τσούρμο κουκουλοφόρους που έχουν δυο – τρεις σκοτεινούς σκοπούς, και πιστεύουν πως ξεμπερδεύουν. Τέτοια είναι η αλαζονεία τους και η υποτίμηση της ευρύτερης κοινωνίας μπροστά στα μάτια τους.
Η Κυβέρνηση οφείλει να παραιτηθεί σύσσωμη και να φύγουν όλοι τους με σκυφτό το κεφάλι. Δεν τρέφω αυταπάτες για τους επόμενους, που ενδεχομένως ήδη ακονίζουν τα μαχαιροπίρουνά τους. Αλλά μέχρι τότε η κοινωνία θα συνεχίσει να πλάθεται και στο πιο αισιόδοξο σενάριο των περιπτώσεων, ίσως να είναι αρκετά ώριμη ώστε να κάνει σαφές στους επόμενους ότι υπάρχει και ένα όριο στην ύβρη.