Κανένα κοινωνικό φαινόμενο δεν είναι τυχαίο. Για την ακρίβεια, καμία δυναμική κοινωνική αλλαγή δεν είναι τυχαία, παρά την επιθυμία συντηρητικών ανθρώπων που θα προτιμούσαν μία ουδέτερη κοινωνία που λειτουργεί «ορθώς» υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
Η ανάγκη για κοινωνικές αλλαγές ουδέποτε ξεκίνησε ως μαζικό φαινόμενο. Πάντα υπήρχε μία συντηρητική πλειοψηφία που προτιμούσε να βάζει τις «ατέλειες» κάτω από το χαλάκι, ενώ ελάχιστα άτομα ή μειοψηφίες κράδαιναν σκούπες και φαράσια. Η αντίδραση μίας συντηρητικής κοινωνίας απέναντι στην αλλαγή, είναι η απομόνωση των «ταραχοποιών» στοιχείων˙ η δημιουργία γκέτο.
Το γκέτο δεν είναι μόνο ένας φυσικός χώρος με απομονωμένους ανθρώπους. Σε μία κοινωνία, μπορούν να υπάρχουν και ιδεολογικά γκέτο. Μικρές οάσεις διαφορετικής νοοτροπίας στην απέραντη έρημο της συντηρητικής σκέψης. Όταν η πλειοψηφία και οι διαμορφωτές της κοινωνίας δεν δίνουν σημασία στα γκέτο, τα τελευταία ξεσηκώνονται ζητώντας ισότιμη αντιμετώπιση και οι κοινωνικές διεργασίες και αναταραχές που ακολουθούν είναι μη αναστρέψιμες.
Πολλοί παραδέχτηκαν ότι τα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου δεν ήταν μόνο λόγω του θανάτου του μικρού Αλέξανδρου, αλλά λόγω μίας ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής. Μιας αναταραχής που συνεχίζει να αναπλάθεται συνεχώς χωρίς κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα και σκοπό. Η αύξηση της συχνότητας εγκληματικών πράξεων καθώς και της σωματικής βίας, είναι τα φυσικά επακόλουθα μίας μακράς περιόδου όπου η εμπιστοσύνη και η νομιμότητα ανάμεσα στις σχέσεις του κοινωνικού μας ιστού συνεχώς κατακρεουργούνταν.
Όταν η ελληνική κοινωνία διανύει εδώ και πολλά χρόνια μία περίοδο όπου πίσω από κάθε κοινωνική διαδικασία κρύβεται η διαφθορά και η παρανομία, φυσικά τα γκέτο που ζητούν την τήρηση των νόμων και δεν εισακούγονται, θα ξεσηκωθούν με κάθε δυνατό μέσο. Απλά για να ασκήσουν το αυτονόητο δικαίωμά τους˙ να ακουστούν.
Η διαφθορά, αν και είναι η νούμερο 1 επίσημη παραδοχή της κοινωνίας μας, παραμένει και νούμερο 1 πηγή αρνητικών στοιχείων του κοινωνικού ιστού και του κράτους. Έννοιες, όπως η φτώχεια, η ανεργία, η κακή οικονομία, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η κακή παιδεία, η αστυνομική βία, η κακή δημόσια διοίκηση, κλπ είναι απλές απολήξεις της διαφθοράς. Και επειδή η κοινωνία μας είναι άκρως συντηρητική, κανείς ποτέ δεν είχε το θάρρος να αναδείξει τη διαφθορά ως πρώτη προτεραιότητα (κατά τον γνωστό πολιτικό ξύλινο λόγο) για άμεση και δραστική αντιμετώπιση. Αντιθέτως, πάντα βρίσκονταν «χαλάκια» για να βάζουμε από κάτω το πραγματικό πρόβλημα. Τα χαλάκια της ατιμωρησίας, του λαϊκισμού, της κουμπαριάς, του ρουσφετιού και της «ελαφρούς» παρανομίας.
Η διαφθορά όμως «καλλιεργεί» συνειδήσεις, κυρίως των τελευταίων γενεών, και τα αποτελέσματα αρχίζουν να γίνονται φανερά. Ένα κοινωνικό χάος, χωρίς συνοχή και χωρίς νόμους, έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα, και τελικά έγινε επιφανειακά αντιληπτό μετά τον εκούσιο πυροβολισμό ενός παιδιού από την αστυνομία. Εάν πριν λίγα χρόνια κάποιος έλεγε ότι, στην Αθήνα κάθε μέρα θα γίνονταν ένοπλες ληστείες και εκρήξεις, ότι η πολιτική ηγεσία πανικόβλητη θα ανακοίνωνε βλακώδη και ανούσια μέτρα, και ότι στη μέση της Πατησίων ένας απεργός πείνας που ζητούσε την άσκηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του, δεν θα λάμβανε την παραμικρή προσοχή από τους κρατικούς φορείς, ενδεχομένως να τον κοιτάζαμε όλοι περίεργα.
Κι όμως τη σήμερον ημέρα αυτά συμβαίνουν και αποτελούν μέρος της «ασήμαντης» καθημερινότητας. Η διαφθορά έχει μπει τόσο πολύ στο πετσί της πλειοψηφίας, που η παραβατικότητα και η ασυδοσία, θεωρούνται απλά καθημερινά γεγονότα. Ανίκανοι πολιτικοί και αδιάφοροι πολίτες. Ο συνδυασμός που εγγυάται τη σίγουρη αποδόμηση της ελάχιστης κοινωνικής συνοχής που πιθανόν να έχει απομείνει.
Η ανάγκη για κοινωνικές αλλαγές ουδέποτε ξεκίνησε ως μαζικό φαινόμενο. Πάντα υπήρχε μία συντηρητική πλειοψηφία που προτιμούσε να βάζει τις «ατέλειες» κάτω από το χαλάκι, ενώ ελάχιστα άτομα ή μειοψηφίες κράδαιναν σκούπες και φαράσια. Η αντίδραση μίας συντηρητικής κοινωνίας απέναντι στην αλλαγή, είναι η απομόνωση των «ταραχοποιών» στοιχείων˙ η δημιουργία γκέτο.
Το γκέτο δεν είναι μόνο ένας φυσικός χώρος με απομονωμένους ανθρώπους. Σε μία κοινωνία, μπορούν να υπάρχουν και ιδεολογικά γκέτο. Μικρές οάσεις διαφορετικής νοοτροπίας στην απέραντη έρημο της συντηρητικής σκέψης. Όταν η πλειοψηφία και οι διαμορφωτές της κοινωνίας δεν δίνουν σημασία στα γκέτο, τα τελευταία ξεσηκώνονται ζητώντας ισότιμη αντιμετώπιση και οι κοινωνικές διεργασίες και αναταραχές που ακολουθούν είναι μη αναστρέψιμες.
Πολλοί παραδέχτηκαν ότι τα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου δεν ήταν μόνο λόγω του θανάτου του μικρού Αλέξανδρου, αλλά λόγω μίας ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής. Μιας αναταραχής που συνεχίζει να αναπλάθεται συνεχώς χωρίς κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα και σκοπό. Η αύξηση της συχνότητας εγκληματικών πράξεων καθώς και της σωματικής βίας, είναι τα φυσικά επακόλουθα μίας μακράς περιόδου όπου η εμπιστοσύνη και η νομιμότητα ανάμεσα στις σχέσεις του κοινωνικού μας ιστού συνεχώς κατακρεουργούνταν.
Όταν η ελληνική κοινωνία διανύει εδώ και πολλά χρόνια μία περίοδο όπου πίσω από κάθε κοινωνική διαδικασία κρύβεται η διαφθορά και η παρανομία, φυσικά τα γκέτο που ζητούν την τήρηση των νόμων και δεν εισακούγονται, θα ξεσηκωθούν με κάθε δυνατό μέσο. Απλά για να ασκήσουν το αυτονόητο δικαίωμά τους˙ να ακουστούν.
Η διαφθορά, αν και είναι η νούμερο 1 επίσημη παραδοχή της κοινωνίας μας, παραμένει και νούμερο 1 πηγή αρνητικών στοιχείων του κοινωνικού ιστού και του κράτους. Έννοιες, όπως η φτώχεια, η ανεργία, η κακή οικονομία, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η κακή παιδεία, η αστυνομική βία, η κακή δημόσια διοίκηση, κλπ είναι απλές απολήξεις της διαφθοράς. Και επειδή η κοινωνία μας είναι άκρως συντηρητική, κανείς ποτέ δεν είχε το θάρρος να αναδείξει τη διαφθορά ως πρώτη προτεραιότητα (κατά τον γνωστό πολιτικό ξύλινο λόγο) για άμεση και δραστική αντιμετώπιση. Αντιθέτως, πάντα βρίσκονταν «χαλάκια» για να βάζουμε από κάτω το πραγματικό πρόβλημα. Τα χαλάκια της ατιμωρησίας, του λαϊκισμού, της κουμπαριάς, του ρουσφετιού και της «ελαφρούς» παρανομίας.
Η διαφθορά όμως «καλλιεργεί» συνειδήσεις, κυρίως των τελευταίων γενεών, και τα αποτελέσματα αρχίζουν να γίνονται φανερά. Ένα κοινωνικό χάος, χωρίς συνοχή και χωρίς νόμους, έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα, και τελικά έγινε επιφανειακά αντιληπτό μετά τον εκούσιο πυροβολισμό ενός παιδιού από την αστυνομία. Εάν πριν λίγα χρόνια κάποιος έλεγε ότι, στην Αθήνα κάθε μέρα θα γίνονταν ένοπλες ληστείες και εκρήξεις, ότι η πολιτική ηγεσία πανικόβλητη θα ανακοίνωνε βλακώδη και ανούσια μέτρα, και ότι στη μέση της Πατησίων ένας απεργός πείνας που ζητούσε την άσκηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του, δεν θα λάμβανε την παραμικρή προσοχή από τους κρατικούς φορείς, ενδεχομένως να τον κοιτάζαμε όλοι περίεργα.
Κι όμως τη σήμερον ημέρα αυτά συμβαίνουν και αποτελούν μέρος της «ασήμαντης» καθημερινότητας. Η διαφθορά έχει μπει τόσο πολύ στο πετσί της πλειοψηφίας, που η παραβατικότητα και η ασυδοσία, θεωρούνται απλά καθημερινά γεγονότα. Ανίκανοι πολιτικοί και αδιάφοροι πολίτες. Ο συνδυασμός που εγγυάται τη σίγουρη αποδόμηση της ελάχιστης κοινωνικής συνοχής που πιθανόν να έχει απομείνει.
