Κυριακή 31 Μαρτίου 2013

Συστημικοί αντισυστημικοί


Το τοπικό ειδησεογραφικό-wannabe blog κάνει μία παράκληση προς τον Δήμο και την Τροχαία. «Σταματήστε να κόβετε κλήσεις στα διπλοπαρκαρισμένα και παράνομα σταθμευμένα ΙΧ, μπας και κινηθεί η αγορά στα μπαράκια, τις καφετέριες και τα μαγαζιά. Δείξτε συμπόνια στους δοκιμαζόμενους από την κρίση πολίτες». Δεν έχει σημασία ποιο είναι το blog, ούτε σε ποιο Δήμο απευθύνεται. Το blog είναι ο νεοέλληνας, που εδώ και 3 χρόνια δεν έχει καταλάβει, ή κάνει πως δεν καταλαβαίνει, τι συμβαίνει και προσπαθεί πάλι να βρει την δικαιολογία της λαϊκής υποστήριξης, με την οποία θα τη βγάλει καθαρή.

Είναι το σκεπτικό που ακόμα δεν μπορεί να κατανοήσει σε τι εξυπηρετεί ο νόμος και κατά προέκταση το πρόστιμο, εκτός από τον περιορισμό της ατομικής αυθαιρεσίας. Αν με ρώταγες ποιο ήταν το γεγονός της τελευταίας 3ετίας που απέδειξε με τον πιο περίτρανο τρόπο ότι σε κοινωνικό και κρατικό επίπεδο έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι να νοικοκυρευτούμε κοινωνικά, και κατά προέκταση οικονομικά, θα σου απαντούσα τον «αντικαπνιστικό νόμο» με τα παρελκόμενά του. Από τον ωχαδερφισμό και ατομικισμό του καπνιστή, μέχρι την κουτοπονηριά του μαγαζάτορα, και την απαξίωση των αρχών, μέχρι τα μικροσυμφέροντα που αντικρούονται από τον συγκεκριμένο νόμο. Διότι, αν η κατανόηση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων είναι τελικά αδύνατη να συμβεί στη συλλογική και ατομική συνείδηση, καταλαβαίνεις πόσο δύσκολο είναι να συλληφθούν παρεμφερείς έννοιες που απαιτούν κοινή κοινωνική συνοχή και προσπάθεια για έξοδο από την κρίση.

Η κατανόηση των αναγκών του άλλου, και κατά προέκταση ο συνειδητός περιορισμός της δικής μας αυθαιρεσίας είναι το πρώτο βήμα για οποιαδήποτε κοινωνική συνοχή. Οι Έλληνες οδηγοί συνεχίζουν να μην ανάβουν τα φώτα τους στα τούνελ, αλλά ακόμα και αν έβαζες ένα περιπολικό στην άκρη κάθε τούνελ για να κόβει πρόστιμα, θα ήταν αδύνατο για την απαίδευτη και ακαλλιέργητη συνείδηση να κατανοήσει τον λόγο για το συγκεκριμένο πρόστιμο. Αυτή με τη σειρά της θα ψάξει να βρει καταφύγιο στον όχλο ή στο χάιδεμα των αφτιών που προσφέρει ο φτηνός λαϊκισμός. Καταφύγια που έχουν κατακλείσει πλέον την επικράτεια της χώρας.

Δεν είναι ο νόμος που είναι υπεράνω όλων. Ο νόμος όμως είναι που θα πρέπει να εκφράζει το αποτέλεσμα της συλλογικής ευθύνης και της ανάλυσης που αρμόζουν σε σύνθετα κοινωνικά ζητήματα. Δεν μπορεί να είναι η καταστρατήγηση του νόμου από κράτος και κοινωνία ο τρόπος για την βελτίωση της κοινωνικής αλληλεγγύης, αλλά η βελτίωση του νόμου ώστε σε κάθε αναθεώρηση να γίνεται όσο πιο δίκαιος και ορθολογικός γίνεται. Διαφορετικά, σίγουρα ο καθένας από εμάς έχει τη δική του ερμηνεία για το κοινωνικό γίγνεσθαι και επειδή αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο σε νομοτελειακό βαθμό, θα ήταν αδύνατο να συνυπάρξουμε εφαρμόζοντας τις καλοπροαίρετες, κατά τ’ άλλα, υποκειμενικές μας ερμηνείες. Διαφορετικά, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που ευαγγελίζονται πως οποιαδήποτε αντισυστημική αντίδραση είναι θεμιτή διότι επιτίθεται στο σάπιο σύστημα, με την ίδια λογική θεμιτή είναι και η δράση Πχ της Χρυσής Αυγής. Τέτοιου είδους παραλογισμοί είναι που κάνουν αδύνατο για τον προαναφερθέντα νεοέλληνα να κατανοήσει σε τι ωφελεί ο περιορισμός της αυθαιρεσίας του. Και φυσικά είναι πολύ βολικό όταν οτιδήποτε αντιδραστικό μπορεί να βαφτιστεί αυτόματα επαναστατικό.

Στην Ελλάδα η αυθαιρεσία, ο ατομικισμός και η ασυδοσία είναι το σύστημα. Το κατεστημένο. Η ρίζα πολλών κρίσεων κοινωνικών και οικονομικών.  Άρα επαναστατικό και αντισυστημικό επί της ουσίας είναι οτιδήποτε φθείρει αυτά τα τρία σε κοινωνικό επίπεδο. Ότι χρώμα και αν έχει η σημαία που κραδαίνεις, εφόσον οι ιδέες και οι πράξεις σου δεν φθείρουν αυτά τα τρία, είναι εξ ορισμού συστημικές και σε πλήρη εναρμόνιση με τη σαπίλα του συστήματος που υποτίθεται πως πολεμάς. Γι’ αυτό δίνω και τόση σημασία στα «μικρά πράγματα». Διότι αυτά είναι που πλαισιώνουν ολόκληρη την καθημερινότητά μας, τις ιδέες και τις πράξεις μας. Αυτά είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίζει η πολιτική αυθαιρεσία, ο φασισμός και ο επικίνδυνος λαϊκισμός.


Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

Κάτι δικά μου, κυπριακά

«Το πρόβλημα δεν είναι οι άγνωστοι Κυπρολόγοι, αλλά οι γνωστοί κοπρολόγοι».
– Αύγουστος Κορτώ.


Πράγματα που μου επιβεβαίωσαν / δίδαξαν (διαγράψτε κατά προτίμηση), τα πρόσφατα γεγονότα με την Κύπρο:

  • Η συναισθηματική πολιτική δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα. Εξυπηρετεί μόνον εκείνα τα επιφανειακά σημεία της πολιτικής που χαϊδεύουν αφτιά χωρίς να μεταφέρουν κάποια ουσιαστικότερη πληροφορία πιο μέσα από αυτά.
  • Μπορείς να ασκείς συναισθηματική πολιτική μόνο όταν απευθύνεσαι σε όχλους και όχι  σε άτομα. Οι όχλοι πάντα ήταν επιρρεπείς σε συναισθηματικές πολιτικές. Τα άτομα, από την άλλη μπορούν να διακρίνουν τον δογματισμό πίσω από αυτές.
  • Ο ρομαντισμός δεν έχει πεθάνει. Απλά δεν μπορεί να ασκείται σε κοινωνικό επίπεδο. Ο ρομαντισμός είναι ανθρώπινο στοιχείο, όχι κοινωνικό. Η ανάγκη που έχει ο άνθρωπος να νιώθει γεμάτος συναισθηματικά, πνευματικά και εγκεφαλικά δεν αφορά την κοινωνία, αλλά τον ίδιο τον άνθρωπο. Κατ’ επέκταση όταν προσπαθείς να μετουσιώσεις μία προσωπική έκσταση πατριωτισμού, ή συναισθηματικής άμυνας στις ανάγκες μίας ολόκληρης κοινωνίας, το σίγουρο είναι ότι θα φας τα μούτρα σου. Όχι από κάποιον εκδικητικό αντίπαλο, αλλά από την ίδια την πραγματικότητα που δεν κατανοεί την έννοια του πατριωτισμού.
  • Η πραγματικότητα δεν κατανοεί επίσης κοινωνικές έννοιες όπως ισότητα, αδελφοσύνη ελευθερία και αλληλεγγύη. Αυτά είναι ανθρώπινα τερτίπια, για τα οποία ευτυχώς (ή δυστυχώς για αρκετούς), η Ευρώπη έχει κάνει βήματα για να τα συστηματοποιήσει ώστε να τα εξασφαλίζει για τις κοινωνίες της.
  • Κάπως έτσι, οι ρομαντικοί φιλελεύθεροι του 19ου αιώνα και οι ρομαντικοί αριστεριστές του 20ου, αδυνατούν να εντάξουν την ιδεολογία τους στο πραγματιστικό πλαίσιο της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Έτσι αντιδρούν σαν ένα παιδί που ξέρει πως πάντα θα είναι πιο αδύναμο από τον γονιό του. Παραλογίζονται και προσπαθούν να παίξουν το παιχνίδι σε άλλο επίπεδο. Μακριά από τους όρους της πραγματικότητας. Σε μέρη που θαρρούν πως αυτοί έχουν το πάνω χέρι. Πχ, ιδεολογίες, εικασίες, υποκειμενικές απόψεις καμουφλαρισμένες ως αντικειμενικές και ουτοπικές περιγραφές.
  • Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία έχει ξεφύγει και από τα πιο ασταθή οικονομικά μοντέλα που θα μπορούσε να αναπτύξει ο καλύτερος οικονομολόγος. Η προσπάθεια απλούστευσης μίας τόσο πολυεπίπεδης σύνθεσης οδηγεί απλά σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Ως εκ τούτου, κάποιοι αναγκάζονται να εφαρμόσουν την προαναφερθείσα τακτική «του παιδιού».
  • Η Ευρωπαϊκή Ένωση, προσπαθεί επίσης να κατανοήσει τον ρόλο της μέσα σε αυτό το παγκοσμιοποιημένο παιχνίδι. Όχι ενιαία, αλλά ως σύνολο Κρατών που κατά βάθος το καθένα κοιτάει το συμφέρον του. Γι’ αυτό έχουν δίκιο όσοι φωνάζουν χρόνια τώρα ότι εφόσον δεν υπάρξει πρώτα ευρωπαϊκή πολιτική ενοποίηση, δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική.
  • Οι δηλώσεις του συνόλου των ελληνικών κομμάτων, αλλά κυρίως των αυτοχαρακτηριζόμενων αντιμνημονιακών, ήταν τόσο παράλογες και εκτός πραγματικότητας, λες και οι δηλούντες είχαν ξεχάσει τι είχαν δηλώσει μία μέρα πριν ακριβώς. Με την τρικομματική κυβέρνηση να πετάει άσκοπους πατριωτικούς θούριους, την αξιωματική αντιπολίτευση να ακυρώνει τις ίδιες της τις θέσεις για το θέμα των τραπεζικών καταθέσεων και τους εθνικιστές να φαντασιώνονται πάλι σενάρια με το Δ’ Ράιχ (sic), ένας παρατηρητής του πολιτικού σκηνικού της προηγούμενης εβδομάδας θα έπρεπε απλά να σταματήσει να παρατηρεί πριν αρχίσει να θεωρεί πως χάνει τα λογικά του. Εκτός βέβαια αν είχε συνηθίσει ο εγκέφαλός του στην ξενοφοβική συνομωσιολογία των τελευταίων τριών ετών.
  • Κανένα οριζόντιο μέτρο δεν είναι δίκαιο. Αυτά είναι κατάλοιπα του ολοκληρωτισμού που επέβαλλε ο υπαρκτός Σοσιαλισμός. Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο σφάλμα του πρώτου Eurogroup. Εκεί βγήκαν στην επιφάνεια αυτά τα προαναφερθέντα στοιχεία που δείχνουν ότι η οικονομική Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να περάσει πρώτα από την πολιτική.
  • Ίσως το βασικότερο: Δεν υπάρχουν εναλλακτικοί «Σαμαρείτες». Ούτε Ρώσοι, ούτε Κινέζοι, ούτε οι «σύντροφοι» λατινοαμερικανικών χωρών. Υπάρχουν μόνο κοινωνικές και οικονομικές δυναμικές, καθώς και οικονομικά συστήματα που είναι πολύ σύνθετα για οποιονδήποτε να τα ελέγξει. Και μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι κοινωνίες, οριοθετημένες ή μη από εθνικά σύνορα, καλούνται να επιβιώσουν και να ευημερήσουν. Είναι στο χέρι τους να προσαρμοστούν σε κάποιες συνθήκες ώστε να το πετύχουν, όπως στο χέρι τους είναι οι οποιοιδήποτε απαιτούμενοι διπλωματικοί ή οικονομικοί ελιγμοί. Και όσο πιο κοντά στην πραγματικότητα ζουν οι εκάστοτε κοινωνίες, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να τα καταφέρουν. Διαφορετικά θα βαυκαλίζονται με απλοϊκή ποίηση εν μέσω πολυσύνθετων γεγονότων.





Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

ΣΥΡΙΖΕΛ


Πού έγκειται ακριβώς η απορία; Η «πάνω πλατεία» και η «κάτω πλατεία» αποφάσισαν να ανοίξουν κοινό μέτωπο. Πού το περίεργο; Μα δύο χρόνια τώρα κοινό μέτωπο έχουν! Έριξαν μία «αντιμνημονιακή» στάχτη πάνω σε όλες τις ιδεολογίες τους, μασκαρεύτηκαν γενικώς και αορίστως σε «αγανακτισμένους», μουντζαδόρους αντισυστημικούς εκπρόσωπους του λαϊκού αισθήματος και θεώρησαν πως ξεμπέρδεψαν με τη συνείδησή τους. Διαχώρισαν την κοινωνία σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς και βρήκαν την εύκολη εξήγηση στους προβληματισμούς μιας ολόκληρης χώρας.

Τί και αν κάποιοι από εμάς προβληματιζόμασταν; Τί και αν βλέπαμε ξεκάθαρα τα σημάδια πίσω από τις συναισθηματικές κραυγές και τα χαβαλέδικα λεϊζεράκια που έσκαγαν πάνω στο κτίριο της Βουλής και τις κάμερες στην οροφή του «Μεγάλη Βρετανία»; «Εθνοπροδότες» σε κρεμάλες έστηναν οι πάνω, φοιτητικές συνελεύσεις διοργάνωναν οι από κάτω. Ψάχνοντας τον ορισμό της ασάφειας απέναντι στον κοινό εχθρό. 

Το πράγμα όμως ξέφυγε. Ο κοινός εχθρός έπαψε να είναι η κυβερνητική πολιτική, και έγινε το Κοινοβούλιο, το πολίτευμα και οι θεσμοί. Ο καιρός πέρασε, οι «αγανακτισμένοι» διαλύθηκαν και το έδαφος έγινε πλέον γόνιμο για οποιαδήποτε αντιδημοκρατική, ολοκληρωτική νοοτροπία αυτοδικίας. Η ήδη πετσοκομμένη και παραπαίουσα θεσμική Δημοκρατία της σάπιας μεταπολίτευσης βάλλονταν σε κάθε ευκαιρία. Έγινε μόδα η μούντζα. Αντικατέστησε τον Λόγο. Η Χρυσή Αυγή μπήκε στη Βουλή. Οι «Καμμένοι Έλληνες» των οποίων ο Πρόεδρος, σε προεκλογική του συνέντευξη παραδέχτηκε ότι δεν έχουν πρόγραμμα για την Παιδεία και την Υγεία, κέρδισαν επίσης το εισιτήριο, μαζί με τον ενισχυμένο ΣΥΡΙΖΑ του οποίου τα στελέχη επιδίδονταν σε αγώνα ασυναρτησίας και παραλογισμού σε κάθε τους δήλωση.

Οι δύο «πλατείες» κατάφεραν τελικά και μπήκαν στη Βουλή και χθες ανακοίνωσαν επισήμως τους αρραβώνες τους. Το πιο αυτονόητο καπέλωμα λαϊκού συναισθηματισμού της μεταπολίτευσης στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και το μούδιασμα ορισμένων ψηφοφόρων των ΑΝΕΞ.ΕΛ. και του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον διάχυτο.

Είναι όμως λίγο αργά για μουδιάσματα. Όταν σπέρνεις αγανάκτηση εκτός θεσμικών πλαισίων, εκτός ισότιμου κοινωνικού διαλόγου και σοβαρού λόγου και σηκώνεις λάβαρα μίσους, διχασμού, ακατάσχετης συνωμοσιολογίας και αερολογίας άνευ στοιχειωδών επιχειρημάτων, τότε θερίζεις χρυσαυγίτες, Καμμένους και τσιπρόπαιδα. Και όποιοι συνεχίζουν να πιστεύουν πως οι πολιτικοί μιας χώρας είναι αυτοφυείς και αποκομμένοι από την ευρύτερη κοινωνική ψυχοσύνθεση και τις κοινωνικές ανάγκες, καλύτερα να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους.


Σάββατο 16 Μαρτίου 2013

Intermission #74 (Αμοιβάδα edition)



αμοιβάδα η [amiváδa] : 1.μονοκύτταρο πρωτόζωο της τάξης των αμοιβαδοειδών, το οποίο ζει στο νερό ή σε υγρά μέρη και μετακινείται με ψευδοπόδια. 2. (πληθ.) αρρώστια των εντέρων που προκαλείται από την είσοδο αμοιβάδων στον οργανισμό· αμοιβάδωση. 3. (μετ.) τιμητικός τίτλος για συγκεκριμένα πρωτόζωα που ανήκουν στο είδος Fasistopithecus Hellenaris.

[λόγ. αντδ. αμοιβ(άς) -άδα < αγγλ. amoeba (πληθ. amoebas που θεωρήθηκε θηλ. εν.) < νλατ. amoeba < αρχ.ἀμοιβή, στη σημ.: `εναλλαγή΄]

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2013

Το κουβάρι


Αν είχαμε τον τρόπο να ανακαλύψουμε αμέσως τις παρανομίες και την ληστεία του δημόσιου χρήματος, και απεικονίζαμε για παράδειγμα τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, με συγκεκριμένα άτομα, που εμπλέκονται σε διαπλεκόμενες και παραβατικές συναλλαγές σε ένα διάγραμμα ροής, θα αποτυπώναμε ένα κουβάρι χωρίς ιδιαίτερη συνοχή. Ίσως κάποιος Υπουργός με δυο-τρια έμπιστα άτομα κάτω από αυτόν, που με τη σειρά τους θα είχαν από άλλα δυο-τρία άτομα στις κατάλληλες θέσεις, στις κατάλληλες Δημόσιες Υπηρεσίες που θα κινούσαν τις κατάλληλες διαδικασίες προκειμένου να γίνει η λαμογιά. Σε άλλες περιπτώσεις, ίσως και να μην υπήρχε καν Υπουργός ή υψηλό στέλεχος. Λίγοι υπάλληλοι μόνο, πάλι στις σωστές θέσεις, με νταραβέρια ανάμεσα στο δημόσιο χρήμα και τους ιδίους ή ιδιώτες εκτός Δημοσίου. Και όλη αυτή η σχετικά ξεκάθαρη πυραμιδωτή δομή, γεμάτη μουτζούρες από χιλιάδες μικροδιαπλοκές πολιτών, απαθή βλέμματα μπροστά σε παρανομίες, «φακελάκια», γρηγορόσημα, κλεισίματα ματιών, «έχω-έναν-δικό-μου» και εκμεταλεύσεις νομικών κενών προς πάσα κατεύθυνση.

Αυτό το «κουβάρι» είναι πλέον αποδεκτό στις νεοελληνικές συνειδήσεις μας. Αυτό το «κουβάρι», που δεν ανήκει σε συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, ούτε σε συγκεκριμένο κοινωνικό στρώμα, συνοδεύει την ιστορία του ελληνικού Κράτους από την ίδρυσή του. Μπορεί να έχουμε βρει στη Μεταπολίτευση ένα βολικό κατηγορητήριο για όλα τα δεινά της διαφθοράς των τελευταίων δεκαετιών, αλλά οι πολιτικές και κοινωνικές συνειδήσεις δεν πλάθονται ούτε μέσα σε μία μέρα, ούτε σε μία επταετία. Το έδαφος πρέπει να είναι γόνιμο και να καταδέχεται τέτοιες αντιλήψεις. Και το έδαφος γονιμοποιήθηκε μετά από μία μακρά συνέχεια ιστορικών και γεωπολιτικών κοινωνικών πεπραγμένων.

Αυτό το «κουβάρι» συνοδεύει ολόκληρη τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία σε σημείο που αν τη μελετήσει κανείς θα ανακαλύπτει χιλιάδες εμφυλίους πολέμους σε καθημερινό επίπεδο. Διαμάχες μεταξύ συμφερόντων, εις βάρος της κοινωνίας, εις βάρος του διπλανού, επειδή οι νόμοι τελικά δεν φτιάχνονταν πάντα για να εξυπηρετούν το Κράτος και την κοινωνία, αλλά αρκετές φορές για να εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα. Ίσως από εκεί να πηγάζει και το εθνικιστικό μας κόμπλεξ. Επειδή πάντα αποστρέφαμε το βλέμμα από τους μικρούς, διάσπαρτους, εσωτερικούς εχθρούς, οπότε έπρεπε να δημιουργήσουμε εξωτερικούς.

Τα μεγάλα λαμόγια, αυτά που έχουν τα μέσα να εμπλέκονται στις μεγάλες λαμογιές καταλήστευσης του Κράτους και ακολούθως να εξαπατούν τους συμπολίτες τους χωρίς να αφήνουν εύκολα ίχνη, γνωρίζουν πολύ καλά πώς να περιβάλλουν την εικόνα τους. Όλα θέμα image making είναι άλλωστε στη συνείδηση του μέσου Έλληνα, και εφόσον η Δικαιοσύνη και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί παραπέουν ανάμεσα σε γραφειοκρατικούς λαβύρινθους και διαβλητά νομικά πλαίσια γεμάτα παράθυρα, φυσικό είναι τα λαμόγια αυτής της κατηγορίας να γλυστράνε σαν χέλια. Πόσο μάλλον όταν η παρανομία και η λαμογιά πλαισιώνουν σχεδόν όλες τις διαδικασίες και τις νοοτροπίες σε κοινωνικό και διοικητικό επίπεδο που θα επέτρεπαν τις εκάστοτε «γλίστρες».

Το image making δημιουργείται με «λαϊκά δικαστήρια», με μόδες και με κραυγές, χωρίς καιρό για εις βάθος αναλύσεις. Το image making, δημιουργεί ιδιώτες που περιτριγυρίζονται από μία φήμη, μία αόριστη ιδεολογία, και μέσα σε αυτό το σύννεφο ζουν και συναλλάσσονται όπως τους βολεύει. Με τον τρόπο που ο Ανδρέας Παπανδρέου επικαλούνταν έναν γενικό και αόριστο Σοσιαλισμό, εκμεταλλευόμενος τα μεταχουντικά λαϊκά αισθήματα, έτσι και σήμερα άλλοι επικαλούνται φιλομνημονιακές και άλλοι αντιμνημονιακές φανφάρες για να συσπειρώσουν αισθήματα διαφόρων συχνοτήτων τριγύρω τους και μέσα σε αυτό το «σύννεφο» να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα ατομικά και αντικοινωνικά συμφέροντά τους. Ευτυχώς όμως, οι φανφάρες συνήθως αποκαλύπτονται διότι στηρίζονται πάντα σε σαθρά θεμέλια. Και μέχρι να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, ο καθένας ατομικά, ώστε να το προβάλλουμε και σε κοινωνικό επίπεδο, θα συνεχίζουμε να αναλωνόμαστε σε ψευδοδιλήμματα που προτάσσει ο κάθε δημαγωγός, χάνοντας την ουσία.



Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

Για το Νίκο


Για τον έρωτα και τον θάνατο ίσως να έχουν γραφτεί τα περισσότερα ποιήματα και αποφθέγματα. Ίσως επειδή είναι τα δύο στοιχεία της ανθρώπινης ζωής που δεν τιθασεύονται. Το μεν σε κάνει να επιστρέφεις στην κατάσταση ζώου. Στο ένστικτο. Μακριά από λογικές και εγκεφαλικές αναλύσεις. Το δε, επειδή είναι το αναπόφευκτο. Η αυλαία. Η σκίαση των πάντων. Ίσως επειδή και τα δύο απελευθερώνουν. Σου δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ελευθερίας. Της αποδέσμευσης από τις σωματικές και εγκεφαλικές λειτουργίες. Το μεν προσωρινά, το δε για πάντα.

Και αν στους διαδρόμους των νοσοκομείων βλέπεις βλέμματα αγωνίας και προσδοκίας, στις κηδείες βλέπεις μισόκλειστα μάτια, υγρά και κοκκινισμένα, βλέμματα αποκαμωμένα. Το αρχέγονο αυτό τελετουργικό που για λίγη ώρα φέρνει κοντά συγγενείς, φίλους, ανθρώπους άγνωστους μεταξύ τους, με κοινό πένθος, κοινό σπαραγμό. Απελευθέρωση από τα κοινωνικά ταμπού. Απελευθέρωση από το «πρέπον». Στο ύστατο αντίο θα ακούσεις αναφιλητά γύρω από τη σιωπή του τάφου, σαν υπνωτισμένα παιδιά, χωρίς επαφή με το περιβάλλον. Επειδή για λίγες στιγμές παύει να υπάρχει το περιβάλλον και οι συγγενείς, οι φίλοι, οι άγνωστοι άνθρωποι. Η πρώτη διαθέσιμη αγκαλιά είναι η καλύτερη δυνατή παρηγοριά. Από οποιονδήποτε. Ο άγνωστος γίνεται στήριγμα, τα λόγια βγαίνουν αβίαστα. Η ανακούφιση δεν υπακούει σε κανόνες.

«Κι όμως, το πιο γλυκό βιολί το παίζει ο θάνατος» είχε τραγουδήσει ο γνωστός ποιητής, ίσως επειδή είναι το «βιολί» της αυλαίας. Η παύση μίας ολόκληρης διαδρομής δεκαετιών με πάθη, ευτυχίες, επιτεύγματα, επιτυχίες και αποτυχίες, μέσα σε μία μόλις στιγμή. Όλοι οι αγώνες, οι αγωνίες και τα άγχη ξαφνικά παύουν. Χωρίς να ρωτηθεί κανείς. Η αυτόματη και ακαριαία απώλεια. Του αδερφού, του συντρόφου, του συγγενή, του γονιού και στη χειρότερη κατάρα, του παιδιού. Όλες οι αμέτρητες ώρες με τα κοινά πάθη, τις κοινές ευτυχίες, τους κοινούς αγώνες, τα κοινά άγχη.  Ίσως επειδή επέρχεται η απελευθέρωση από το δράμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ίσως επειδή τη στιγμή του θανάτου ενός κοντινού προσώπου, οι υπόλοιποι που συνεχίζουμε, ρίχνουμε μία φευγαλέα ματιά στο αναπόφευκτο δικό μας τέλος και νιώθουμε, παρά τη θέλησή μας, έστω και για λίγο, την απόλυτη απώλεια. Αυτή που επισκιάζει οποιαδήποτε άλλη.


Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

Νέα φίλτρα


Τρέμω στην ιδέα κάποια στιγμή να σταματήσει η εξέλιξή μου˙ η εγκεφαλική, αφού η σωματική είναι προγεγραμμένη. Και λέγοντας «εγκεφαλική», μιλάω για ιδεολογίες, πολιτικές αντιλήψεις, συμπεράσματα, ευρύτερες γνώσεις και υποκειμενικές αντιλήψεις. Μιλάω για την σταδιακή επίγνωση πως όλες οι αντιλήψεις μας είναι ντε φάκτο υποκειμενικές. Την ακύρωση αυτής της βιασύνης στα 20’s μας να κατακτάμε μία «αντικειμενική» αλήθεια. Τουλάχιστον όσοι από εμάς στα 20’s μας ήμασταν ερωτευμένοι με την ιδέα αυτής της εξέλιξης.

Πιάνω τον εαυτό μου να φοβάται όλο και περισσότερο αυτούς που έχουν σταματήσει εδώ και χρόνια να επενδύουν σε αυτή την εξέλιξη. Για τα δικά τους μυαλά. Με φοβίζει ο 40άρης με μυαλά 20χρονου, όπως και ο 30άρης που είναι πιο συντηρητικός από έναν 40άρη. Ίσως επειδή διαπιστώνω ένα βραχυκύκλωμα με δύσκολη επιδιόρθωση. Ίσως επειδή προδίδεται ο άνθρωπος που κουβαλάει «αλάθητο» χαρακτήρα, που είναι από τους πιο επικίνδυνους χαρακτήρες ανθρώπου.

Για αυτή τη συνεχή εξέλιξη είχα μία γραμμικότητα κατά νου. Μία σταθερή ανοδική πορεία μέχρι το σημείο που και το πνεύμα μπαίνει σιγά σιγά στη δική του κατάσταση γήρανσης και αντικειμενικής αδυναμίας. Και όλο αυτό ήταν πολύ όμορφα και «αντικειμενικά» πλασμένο μέσα μου. Μέχρι που πριν ένα χρόνο και κάτι από τώρα έγινα γονιός. Και οι ευθύνες της δικής μου εξέλιξης για λίγο κατακερματίστηκαν. Η γραμμικότητα έσπασε και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα η αντίληψη της πραγματικότητας άρχισε να φιλτράρεται πρώτα μέσα από τις αισθήσεις του παιδιού μου.

Ξαφνικά, οι προβληματισμοί μου για την ποιότητα της κοινωνίας μας άρχισαν να εστιάζουν στην ποιότητα της κοινωνίας που θα βιώσει η κόρη μου. Η ανάγκη για τις μεταρρυθμίσεις στην παιδεία δεν ήταν πλέον ένας γενικός σκοπός που θα συνέβαλλε στην ποιότητα της κοινωνίας, αλλά ειδικός: ένα άγχος για το ποιόν του δασκάλου που θα διδάσκει τον κόσμο στο παιδί μου. Την εκπαιδευτική ύλη, τις προπαγάνδες των μαθημάτων της ιστορίας και των θρησκευτικών. Τον ξεπεσμό των ελληνικών Πανεπιστημίων. Τα περιεχόμενα των μαθημάτων που διαπλάθουν την αντίληψη ενός νέου ατόμου στην σάπια κοινωνία μας. Όλα αυτά που εγώ ούτως ή άλλως έπρεπε να παλέψω μόνος μου για να ανατρέψω και τελικά τα κατάφερα μετά από πολύ εξωσχολικό κόπο και χρόνο.

Η έγνοια για το πολιτικό σύστημα, αν με προβλημάτιζε μία φορά, πλέον με προβληματίζει πέντε. Μία ημέρα πριν τις εκλογές της 17ης Ιουνίου, είχα γράψει:

«Η αυριανή βραδιά δεν θα είναι ευχάριστη. Ανεξαρτήτως ποσοστιαίας πρωτιάς, θα δούμε την λαϊκή νομιμοποίηση της συντήρησης, της ξενοφοβίας, του υπερεθνικισμού, της ανευθυνότητας, του λαϊκισμού, της εθνικής απομόνωσης και της βίας.

Δεν τρέφω πια αυταπάτες για την κατάντια μας, και επειδή όλα αυτά θέλουν πολλά χρόνια για να απαλειφθούν, από αύριο θέλω να εστιάσω στην κόρη μου. Να της εξηγήσω πως αν και η δική μου γενιά τα σκάτωσε και είναι υπεύθυνη για το μέλλον της, αυτή θα πρέπει να πάρει πολλά εφόδια για να ανταπεξέλθει στην εξέλιξή της και αν είναι δυνατόν, όταν μεγαλώσει να ψάξει μία καλύτερη κοινωνία για να φτιάξει τη δική της ζωή.

Κυρίως όμως, όταν φτάσει στην κατάλληλη ηλικία θα πρέπει να της εξηγήσω ότι στην Δημοκρατία, ανεξαρτήτου αποτελέσματος, οι αποφάσεις της κοινωνίας πρέπει να είναι σεβαστές και ότι αν θέλει να φτιάξει κάτι διαφορετικό, θα πρέπει να "πολεμάει" πάντα στα πλαίσια σεβασμού αυτών των αποφάσεων».

Αυτό το «φίλτρο» των σκέψεων και των ιδεών μέσα από τα μάτια ενός άλλου ανθρώπου είναι ίσως ένα από τα μεγαλύτερα εξελικτικά άλματα στη ζωή κάποιου. Και θεωρώ τυχερούς όσους γονείς και παιδιά μπορούν να βιώνουν αυτή την αντίληψη σε αμοιβαίο επίπεδο. Θεωρώ ότι είναι το σπουδαιότερο χάρισμα για την στήριξη ενός ανθρώπου από τη στιγμή που γεννιέται μέχρι να φτάσει στην ενηλικίωση όπου θα πρέπει να έχει τα κατάλληλα εφόδια. Και ο διαχωρισμός του πλέον ενήλικα από τους δύο ενήλικες γονείς του να γίνει με σιγουριά και αισιοδοξία. Χωρίς δράματα, αλλά με τις αμφισβητήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα γενιά σε πιο ώριμα θεμέλια.


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...