Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Η εύκολη κριτική

Έχω την αίσθηση ότι η πιο trendy λέξη της χθεσινής ημέρας ήταν η «διακαναλική». Ανήκει σε αυτή την κατηγορία λέξεων που δεν έχει ξαναχρησιμοποιήσει κανείς στο λεξιλόγιό του, αλλά ξαφνικά, μέσα σε μία μέρα, γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι του καθημερινού του λόγου. Με την ίδια ευκολία που μία λέξη εμπλουτίζει ξαφνικά τις «απόψεις» μας, φαίνεται πως έχουμε και την ευκολία στην άμεση και αναλυτική κριτική πάνω σε δύσκολα και σύνθετα ζητήματα. Με αυτό το υφάκι σχολίαζαν χθες τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, διάφοροι πολιτικοί αναλυτές, δημοσιογράφοι, παππούδες στα καφενεία και η κυρά Μαρία που έχει χάσει το πόδι της.

Την παρακολούθησα κι εγώ την διακαναλική. Σε πολλά σημεία συμφώνησα, σε άλλα διαφώνησα. Αρκετές φορές βαρέθηκα, σε πολλές ερωτήσεις οι απαντήσεις ήταν απλά οι ίδιες, σε ορισμένες υπήρχε η κλασσική πολιτική υπεκφυγή, άλλες απαντήθηκαν κανονικά και άλλες διπλωματικά, και γενικώς η όλη συνέντευξη κύλησε όπως θα κύλαγε οποιαδήποτε συνέντευξη ενός πολιτικού. Τίποτα καινούργιο. Ακόμα και όλος αυτός ο σαματάς περί εκβιασμού των ψηφοφόρων, εμένα μου φάνηκε πολύ υπερτιμημένος σε σχέση με άλλα θέματα που συζητήθηκαν.

Η διαφορά ήταν ότι ο συγκεκριμένος πολιτικός τυχαίνει να είναι πρωθυπουργός και να έχει ανοιχτά καμιά 1000αριά μέτωπα σχεδόν με όλους και τα πάντα, σε μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους της χώρας. Τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Αυτό όμως, φαίνεται πως δεν πέρασε από το μυαλό όλων αυτών των «επιστημόνων» που με τόση άνεση και ευκολία μπορούν να ασκούν κακοπροαίρετη κριτική επιπέδου πρωινάδικου για οποιοδήποτε θέμα.

Το πρόβλημα δεν είναι η άσκηση κριτικής, που φυσικά είναι δικαίωμα του καθενός, αλλά όλη αυτή η ad hominem «επιχειρηματολογία» που τόσο εύκολα βγαίνει δήθεν σε μορφή κριτικής και δημιουργεί ακόμα περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει. Ο καθένας κοιτάζοντας τον δικό του μικρόκοσμο, και όλοι μαζί εκτοξεύοντας ντομάτες στον «Γιωργάκη». Επειδή προφανώς, κατά τα πρότυπα της εθνικής μας νοοτροπίας, βολεύει και είναι εύκολο.

Αν μη τι άλλο, ανάμεσα σε όλα τα οραματιστικά γενικόλογα που είπε, είχε και ένα «συγκεκριμένο» δίκιο. Ότι το ζήτημα εξόδου από το μνημόνιο και την κρίση (την οικονομική και την θεσμική), ξεκινάει πρώτα από τον καθένα μας. Και αν ο καθένας μας είχε τη στοιχειώδη αξιοπρέπεια να ασκήσει την αυτοκριτική του, με το ίδιο πάθος και ευκολία που ισοπεδώνει τις απόψεις των άλλων, ενδεχομένως να είχαμε και τη δυναμική ως κοινωνία να λύσουμε τα οποιαδήποτε προβλήματα.


Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010

Φαντάζουν ωραίες, καμμένες οι κεραίες

Εδώ και πολλά χρόνια - καμιά εικοσαριά για την ακρίβεια, η μόνη χρήση που έχω για την τηλεόραση είναι ως «ακουμπιστίρι» διαφόρων πραγμάτων. Κοινώς, δεν ανοίγει ποτέ, εκτός αν τύχει να έχει κανένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, αλλά και αυτό για 10-20 λεπτά συντροφιάς, όσο δηλαδή κρατάει το γεύμα που ενδεχομένως να έχω εκείνη την ώρα.

Πριν λίγες μέρες, βρέθηκα σε κάποια μέρη που τύχαινε να παίζει η τηλεόραση, σε διάφορες ώρες της ημέρας και σε διαφορετικά κανάλια, «πρωτοκλασάτα» και μη. Δεν έχω συνέλθει ακόμα από τα απανωτά σοκ που λάμβαναν χώρα στον εγκέφαλό μου, αλλά κυρίως δεν έχω συνέλθει από το σοκ της σκέψης ότι η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας ψυχαγωγείται, ενημερώνεται, συγκινείται και γενικώς ζει μέσω της τηλεόρασης.

Πρωινάδικα με παντελώς ανούσιες συζητήσεις και κουτσομπολιό τελευταίας κατηγορίας. Ειδήσεις κακής ποιότητας, με κάκιστους δημοσιογράφους σε μία ανελέητη παραθυρομανία άνευ ουσίας όπου μόνο η κακοφωνία επικρατεί, και ρεπορτάζ φόβου, τρόμου και υπερβολικής τραγωδίας υπό τη συνοδεία δραματικών βιολιών σε μινόρε. Ελληνικές κωμωδίες με φωνακλάδες, υστερικούς χαρακτήρες και ελληνικές «δραματικές» σειρές με ανούσια προβλήματα σε υψηλά κοινωνικά στρώματα, όλα μαζί υπό την αισθητική μίας κακής ηθοποιίας και σκηνοθεσίας που δεν τολμάει να κάνει καμία υπέρβαση εδώ και 30 χρόνια. Εμετικά reality shows με ανθρώπους που δεν έχουν σε τίποτα να χάσουν την αξιοπρέπειά τους μέσα σε δέκα λεπτά. Σάτιρα που κινείται κάπου ανάμεσα σε κατινίστικο λαϊκισμό και γυμνασιακό χιούμορ. Κοινότυπες διαφημίσεις με κόλπα marketing που θυμίζουν τον προηγούμενο αιώνα και γενικώς ένα τηλεοπτικό promotion για ένα είδος ζωής, πιο πλαστικό και από το κουκλόσπιτο της Barbie.

Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι τόσο η καθεαυτό ποιότητα της τηλεόρασης, όσο ο τρόπος που αυτή η «ποιότητα» συγχωνεύεται με την πραγματικότητα˙ το γεγονός ότι όλα αυτά είναι φυσιολογικά! Όταν ανοίγεις την ελληνική τηλεόραση, εισέρχεσαι σε έναν κόσμο τόσο ψεύτικο και επίπλαστο, σε σημείο που πλέον δεν μπορείς να αντιληφθείς και να βιώσεις σωστά τον πραγματικό. Ξαφνικά τα στερεότυπα ανθρώπων είναι περιορισμένα και μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Η κοινή αισθητική βιάζεται σε τέτοιο βαθμό που δύσκολα γίνεται αναγνωρίσιμη, ενώ παντού υπάρχει μία διάχυτη μιζέρια, με διαλείμματα φτηνού χιούμορ και επίπλαστου lifestyle. Η «κοινή γνώμη» και ο «απλός πολίτης» είναι οι βασικοί ήρωες της τηλεόρασης. Το πρώτο εκφράζει τον τρόπο που πρέπει να σκέφτεται κάποιος, ενώ το δεύτερο αποτελεί το πρότυπο του μέσου Έλληνα που πρέπει να έχουμε όλοι μέσα μας. Δεν είναι τυχαίο που η θείτσα φοβάται να βγει από το σπίτι της, που τα καφενεία αναλώνονται σε ανούσιες συζητήσεις της χθεσινοβραδινής παραθυρομαχίας, και που τα πρότυπα ανθρώπων τείνουν απεγνωσμένα σε μία προσέγγιση με τους τελειωμένους των reality. Μιζέρια, υστερία, βιτρίνα και πλαστικό παντού. Αυτά είναι τα εφόδια που αποκομίζει ένας τηλεθεατής, και φυσικά τα μεταφέρει στην κανονική του ζωή.

Υπάρχει πάντα και το αιώνιο φιλοσοφικό ερώτημα τύπου «αυγό-κότα». Η τηλεόραση διαμορφώνει τη συνείδηση της κοινωνίας ή οι ανάγκες της κοινωνίας διαμορφώνουν την τηλεόραση; Γνώμη μου είναι, ότι αυτά τα δύο εναλλάσσονται σε ένα ατελείωτο σπιράλ (με κατεύθυνση προς τα κάτω φυσικά). Ό,τι και να ισχύει όμως στην πραγματικότητα, το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι η μιζέρια, ή υστερία, η βιτρίνα και το πλαστικό ανακυκλώνονται συνεχώς στην πραγματική ζωή τριγύρω μας, με την τηλεόραση να εκπέμπει τεράστιες ποσότητες από δαύτα καθημερινά μέσα σε όλα σχεδόν τα σπίτια. Και αυτό θεωρείται κοινώς αποδεκτό και άκρως φυσιολογικό. Δεν είναι τυχαίο που αν πεις σε κάποιον ότι δεν βλέπεις τηλεόραση, σε κοιτάει με δυσπιστία σαν εξωγήινος.


Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

Intermission #37 (Δρομοκαΐτειο edition)

Αθήνα, οδός Πανεπιστημίου, μεσημέρι Κυριακής με πολύ αραιή κίνηση οχημάτων και ανθρώπων.

Στο πεζοδρόμιο έξω από την Αγροτική Τράπεζα, έχει κάτσει πρεζάκι με προτεταμένο το ένα χέρι, και σηκωμένο το παντελόνι για να φαίνονται ξεκάθαρα οι πληγές στα πόδια του. Σχεδόν χωρίς παύση ή ανάσα, φωνάζει όσο πιο δυνατά μπορεί «ΠΕΙΝΑΩ! ΠΕΙΝΑΩ! ΠΕΙΝΑΩ! …» συνεχώς.

Γέρος, γύρω στα 70φεύγα, με μπαστούνι, τραγιάσκα και κλασσικό ντύσιμο 60’s, αφού προσπερνάει το σκηνικό δείχνοντας αδιάφορος, κοντοστέκεται 10 μέτρα πιο κάτω, γυρίζει προς τα πίσω και κραδαίνοντας το μπαστούνι του, φωνάζει δυνατά: «ΠΑΣΟΚ δεν ψήφισες; Κάτσε τώρα να πεινάς!». Καθαρίζει λίγο τον λαιμό του, ακουμπάει κάτω το μπαστούνι, γυρίζει πάλι και συνεχίζει το δρόμο του.

Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2010

Οδηγός δημοτικών εκλογών 2010

Το παρόν κείμενο απευθύνεται σε εκείνους τους ψηφοφόρους που έχουν την κοινωνική ευαισθησία και την προσωπική βούληση να επιφέρουν θετικές αλλαγές, μέσω του ισχυρότερου όπλου που τους παρέχεται σε μία Δημοκρατία˙ αυτού των εκλογών. Απευθύνεται σε εκείνους που χρησιμοποιούν την κριτική τους σκέψη, και αναλύουν πρόσωπα, γεγονότα και πολιτικές με βάση το κοινωνικό συμφέρον και κυρίως αυτό του τόπου τους.

Οι «παραδοσιακοί» κομματικοί παράγοντες, οι ισοπεδωτικοί, οι παθιασμένοι, οι μίζεροι, τα ρουσφέτια και γενικότερα όσοι προσβλέπουν στις εκλογές ως έναν τρόπο για να προωθήσουν τα ατομικά τους συμφέροντα, έχουν λάβει ήδη τις αποφάσεις τους και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα κάνουν καμία επαφή με κανένα από τα αναφερόμενα σημεία. Το κρίμα στο λαιμό τους.

Ψηφίζουμε πρόσωπα και όχι κόμματα
Αυτό φυσικά θα έπρεπε να ισχύει και στις βουλευτικές εκλογές, αλλά δυστυχώς το εκλογικό σύστημα διακατέχεται ακόμα από αντιλήψεις άλλων εποχών όπου οι πολιτικοί για κάποιο λόγο πρέπει να εκφράζονται μόνο μέσω των κομμάτων. Οι τοπικές εκλογές είναι μία ευκαιρία να αναδειχτούν εκείνοι οι άνθρωποι που, ανεξάρτητα από την παράταξη που τους στηρίζει, έχουν την ικανότητα, τη γνώση και τον τρόπο να επιφέρουν τις θετικότερες αλλαγές στον τόπο τους.

Το ψωμοτύρι της «ψήφου διαμαρτυρίας» που διαχρονικά γυροφέρνει στη ρητορική των κομμάτων της εκάστοτε αντιπολίτευσης, είναι ένας φτηνός λαϊκίστικος τρόπος να αποσπάσουν ψήφους οι υποψήφιοί τους ανεξάρτητα από τις ικανότητες αυτών.

Στηρίζοντας ικανούς ανθρώπους με εκσυγχρονιστικές και θετικές ιδέες, οι ψηφοφόροι περνάνε το μήνυμα μίας πολιτικής ωριμότητας που θα μπορεί να διαμορφώσει και τις μελλοντικές υποψηφιότητες ή τακτικές των υποψηφίων ή/και κομμάτων.

Μακριά από πολιτικές ρητορικές που αναφέρονται στο «μνημόνιο»
Το μνημόνιο είναι μία συμφωνία οικονομικού χαρακτήρα μεταξύ της Ελλάδας, των Ευρωπαίων εταίρων και του ΔΝΤ, που αφορά μία σειρά από όρους ώστε το ελληνικό Κράτος να μπορεί να δανείζεται για τα επόμενα δύο χρόνια εκτός αγορών. Το κατά πόσον είναι απαραίτητο, ή αν οι όροι θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικοί, είναι ζητήματα που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την οργάνωση και διοίκηση των Δήμων και Περιφερειών για τα οποία λαμβάνουν χώρα και οι συγκεκριμένες εκλογές.

Υποψήφιος που χρησιμοποιεί την λαϊκή δυσαρέσκεια για τους όρους του μνημονίου, προσπαθεί να συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους, αναφερόμενος σε ένα θέμα πάνω στο οποίο δεν έχει καμία αρμοδιότητα. Υπονοεί έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, ότι δεν έχει συγκεκριμένες προτάσεις για τον τόπο του, αλλά μία γενικευμένη ιδεολογία άνευ ουσιαστικής χρησιμότητας που στην τελική δεν αφορά κανένα.

Τιμωρούμε τους «κακούς» Δημάρχους και Νομάρχες
Οι υποψήφιοι που δεν έχουν εκλεγεί ξανά σε θέσεις ευθύνης δεν μπορούν να αποδείξουν τις ικανότητές και τους σκοπούς τους με απτά αποτελέσματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα βιογραφικά τους, οι θεωρητικές θέσεις τους και οι ενδεχόμενες θητείες τους σε άλλα πόστα ευθύνης, είναι οι μοναδικοί τρόποι αξιολόγησης.

Αντιθέτως, οι υφιστάμενοι Δήμαρχοι και Νομάρχες, έχουν να επιδείξουν τουλάχιστον μία τετραετία ουσιαστικής διακυβέρνησης όπου το έργο και το ήθος τους μπορούν να αξιολογηθούν εύκολα και ορθολογικά. Η πραγματική ψήφος διαμαρτυρίας, είναι αυτή που τιμωρεί μία κακή διακυβέρνηση επί της ουσίας, μη δίνοντας την ευκαιρία σε ένα ανίκανο πρόσωπο να επανεκλεγεί και μεταφέροντας σαφές μήνυμα στον επόμενο τοπικό άρχοντα για τα λάθη του παρελθόντος.

Περισσότεροι τεχνοκράτες, λιγότερα celebrities
Αν υπάρχει κάτι σαφές στην έως τώρα πορεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τότε αυτό είναι η ανάγκη να υπάρξει καλύτερη οργάνωση, διαφάνεια και διαχείριση των δημοτικών και περιφερειακών πόρων, αλλά και των εκάστοτε διοικητικών διαδικασιών. Αυτό άλλωστε είναι και το στοίχημα του «Καλλικράτη».

Προωθώντας ανθρώπους με τεχνικές και διοικητικές γνώσεις σε θέσεις ευθύνης, αυξάνεται η πιθανότητα, η διοίκηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να γίνει με τους θετικότερους όρους. Αντιθέτως, προωθώντας ανθρώπους που έχουν να επιδείξουν μόνο καλές «κουμπαριές» στις αντίστοιχες θέσεις, αυξάνεται η πιθανότητα διαιώνισης της διαφθοράς, της διαπλοκής και γενικότερα όλων των δεινών που έχει επιδείξει η Τοπική Αυτοδιοίκηση έως τώρα.

Η αποχή εντείνει τα προβλήματα
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η αποχή όχι μόνο δεν προσφέρει τίποτα, αλλά χειροτερεύει και την υπάρχουσα κατάσταση. Οι βασικότεροι έχουν αναπτυχθεί εδώ και εδώ. Θα μπορούσαν όμως να συμπτυχτούν στον εξής ένα: Για κάθε χαμένη ψήφο μέσω της αποχής κάποιου αγανακτισμένου από το πολιτικό σύστημα των πελατειακών σχέσεων, του λαϊκισμού, της ανικανότητας και της διαφθοράς, ισχυροποιείται η ψήφος του παραδοσιακού κομματόσκυλου που ψηφίζει με βάσει όλα αυτά, διαιωνίζοντας έτσι το ίδιο μοτίβο. Άρα η ευθύνη για την εκλογή ενός «κακού» δημάρχου ή περιφερειάρχη, δεν βαραίνει μόνο τους ψηφοφόρους του, αλλά και τους απέχοντες από την εκλογική διαδικασία. Δεν είναι ιδεολογικό το ζήτημα, αλλά καθαρά μαθηματικό.

Το ρεζουμέ
Ειδικά στις δημοτικές εκλογές, τα ποσοστά των ψήφων απεικονίζουν πιο άμεσα τις πραγματικές νοοτροπίες του κάθε τόπου. Εδώ λοιπόν, το κλισέ «έχουμε τους κυβερνώντες που μας αξίζουν» είναι πιο κυριολεκτικό από την αναλογική των βουλευτικών εκλογών. Αυτό, σαν σκέψη για να συνοδεύει τα παραπάνω και για να ξέρουμε ποιοι είναι οι πραγματικά υπεύθυνοι για μία σειρά από δεινά της χώρας.

Η Δημοκρατία, στην «αγνή» μορφή της, δεν πρόκειται να έρθει ποτέ στην Ελλάδα, αν δεν ενδυναμώνεται τακτικά με τη σωστή χρήση των λειτουργιών της. Το μοιρολόι για τα χάλια μας και τους ανίκανους πολιτικούς που εκλέγονται, δεν θα σταματήσει ποτέ αν δεν λειτουργήσουμε όντως δημοκρατικά αντί να σκεφτόμαστε με τους απαθείς ή ατομικιστικούς όρους του παρελθόντος.

Τρίτη 12 Οκτωβρίου 2010

Στο βασίλειο των τυφλών...

Παρατηρώντας όλη αυτή την αναμπουμπούλα που έχει προκύψει με την απαγόρευση του καπνίσματος στα μαγαζιά και στους κλειστούς δημόσιους χώρους, προσπαθώ να θυμηθώ κάτι παρόμοιο στα χρονικά της ζωής μου εν Ελλάδι και δεν βρίσκω κάτι. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι ποτέ ΤΟΣΟΙ πολλοί άνθρωποι, δεν κατάφεραν μέσα σε ΤΟΣΟ λίγο χρόνο, να μας φλομώσουν με ΤΟΣΕΣ πολλές μαλακίες. Και φυσικά η αναφορά πάει σε ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ και μία μερίδα «θιγμένων» καπνιστών.

Για να εξηγούμαι: Δεν εξετάζω την ουσία του αντικαπνιστικού νόμου. Δηλαδή, αν και το έχω κάνει ήδη, δεν μπαίνω στη διαδικασία να εξετάσω αν ο νόμος είναι δίκαιος, δημοκρατικός, φασιστικός, λογικός, ζημιογόνος, κλπ ή όχι. Ούτε μπαίνω στη διαδικασία να εξετάσω τι συμβαίνει στο εξωτερικό. Αυτά συζητήθηκαν εκτενώς πριν την εφαρμογή του νόμου, από όλες τις πλευρές και φαντάζομαι ότι λίγο πολύ, τα ξέρουμε όλοι. Ο καθένας έχει το μυαλό του να σκεφτεί, να αποφασίσει, να καταλήξει και φυσικά κάθε δικαίωμα να συνεχίσει να έχει την άποψή του. Όλα καλά μέχρι εδώ.

Αυτό που εξετάζω είναι η γενικότερη κοινωνική συμπεριφορά απέναντι σε ένα ζήτημα (που τυχαίνει να είναι ο αντικαπνιστικός νόμος), και που αποδεικνύει περίτρανα όχι μόνο τον λόγο που δεν είμαστε σοβαρή και αναπτυγμένη χώρα, αλλά και τον λόγο που ίσως τελικά δεν θα γίνουμε ποτέ. Γιατί, αν μη τι άλλο, αυτό που χαρακτηρίζει μία αναπτυγμένη χώρα είναι – το λέει και το όνομα – η ανάπτυξη. Έχεις δηλαδή μία κατάσταση που έχει «σκουριάσει» ή έχει ξεπεραστεί ή έχει ελαττώματα, και τελικά βρίσκεις τον τρόπο να δημιουργήσεις μία καλύτερη κατάσταση προς αντικατάσταση της παλιάς, με καλύτερες προδιαγραφές. Αυτό παρεμπιπτόντως, στην ανθρώπινη συνείδηση, ονομάζεται «ωριμότητα». Οι κοινωνίες που έχουν την ωριμότητα και την εξυπνάδα να υπερβαίνουν τις «σκουριασμένες» καταστάσεις, αναγκαστικά θα δημιουργήσουν ανάπτυξη και πολιτισμό.

Στην Ελλάδα τί συμβαίνει; Έχουμε πήξει στις σκουριασμένες καταστάσεις, οι οποίες παραμένουν σκουριασμένες, επειδή ακόμα προσπαθούμε να κατανοήσουμε ποιο είναι το στοιχειώδες υπόβαθρο της ανάπτυξης. Και σα να μην έφτανε η ασυνεννοησία μας, έχουμε και αυτή την ευρύτερη συμπεριφορά κακομαθημένου που κουβαλάμε από το σπίτι μας στην υπόλοιπη κοινωνία. Λες και η υπόλοιπη κοινωνία, μας χρωστάει τα χατίρια που έκανε ο μπαμπάς και η μαμά για την εγωκεντρική αρχοντιά μας. Λες και ολόκληρη η κοινωνία και το Κράτος οφείλουν να σκύψουν πάνω από τα δικά μας προβλήματα και να τα λύσουν αυτοί, αντί για εμάς. Εμείς μην τυχόν και κουνήσουμε κανένα δαχτυλάκι. Δεν κάνει. Θα κόψει ο αφρός της φραπεδιάς!

Τί συνέβη ακριβώς με τον αντικαπνιστικό νόμο; Το Υπουργείο Υγείας αποφάσισε (με καθυστέρηση κάποιων ετών), να θέσει έναν κανονισμό στους χώρους που συναθροίζονται άνθρωποι, μετά από κάποιες εισηγήσεις, σκεπτικά, επιστημονικές μελέτες, κλπ κλπ. Επαναλαμβάνω, δεν με αφορά τόσο το σκεπτικό ή το περιεχόμενο όσο η καθεαυτό εφαρμογή του.

Ο κανονισμός γίνεται Νόμος του Κράτους. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει ότι ως κοινωνία συμφωνήσαμε, παρά τις όποιες διαφωνίες, να συμβιβαστούμε προς μία κοινή αναπτυξιακή κατεύθυνση. Και πάνω που λες «άιντε, ξεσκούριασε μία απειροελάχιστη κατάσταση», το νηπιαγωγείο ξεσηκώθηκε! Οι θεριακλήδες άρχισαν τους τσαμπουκάδες του στυλ «δεν πα να χτυπιέσαι, εγώ θα καπνίζω στα μούτρα σου κι ας φάω δέκα πρόστιμα». Οι και καλά ορθολογιστές/ διανοούμενοι καπνιστές συνέχισαν τα κατεβατά προσπαθώντας με πάθος να αποδείξουν τα ίδια ανούσια σημεία, τροφοδοτώντας διάφορες οργανώσεις που άρχισαν να μοιράζουν φυλλάδια με «τσιτάτα» κείμενα για τα «δικαιώματα του καπνιστή» στους σταθμούς του μετρό (που παρεμπιπτόντως σέβονται παρά την «φασιστική» απαγόρευση καπνίσματος στους χώρους του). Και οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ τί σκαρφίστηκαν; Να φορτώσουν την πτώση του τζίρου τους στην απαγόρευση του καπνίσματος! Επίσης έχουν σκαρφιστεί τα τραπέζια που είναι κοντά στα παράθυρα να έχουν τασάκι, όπως επίσης και αυτά που βρίσκονται κάτω από κλειστές τέντες. Γιατί είναι πονηροί. Σου λέει, αν έρθει ο μπάτσος, θα του πω ότι είναι «ανοιχτός» ο χώρος ή θα τον αρχίσω στα «έλα μωρέ πώς κάνεις έτσι; Αφού αερίζεται» και θα τη βγάλω καθαρή. Χώρια βέβαια το γεγονός ότι όντως οι απανταχού Δημοτικές Αστυνομίες κάνουν τα στραβά μάτια για ψηφοθηρικούς λόγους. Μην τυχόν και ασκήσει κανείς την αυτοκριτική του! Όχι βέβαια! Θα συνεχίσει να κοροϊδεύει την υπόλοιπη κοινωνία και το Κράτος για την πάρτη του, επειδή είπαμε… όλοι του χρωστάνε τα πάντα.

Και ενώ κάποιες οργανώσεις και κάποιοι καπνιστές αφηνιάζουν που δεν μπορούν με καμία Παναγία να «κουνήσουν το μικρό τους δαχτυλάκι», οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ επισήμως συνεχίζουν το παραμύθι με τον τζίρο. Όχι μόνον επειδή έχουν μάθει ότι με την κλάψα κερδίζουν στο τέλος, αλλά επειδή είναι αρκετά κουτοπόνηροι Ελληναράδες ώστε να διανοηθούν ότι η υπόλοιπη κοινωνία και το Υπουργείο Υγείας θα χάψει την παπάτζα τους.

Στο βασίλειο των τυφλών ο μονόφθαλμος είναι βασιλιάς. Έτσι και οι ιδιοκτήτες καφέ-μπαρ, γνωρίζουν πως στο τέλος υπάρχει μία μεγάλη πιθανότητα να ανοίξουν και πάλι τα παραθυράκια στο νόμο. Όχι επειδή έχουν δίκιο, αλλά επειδή η υπόλοιπη κοινωνία και το Κράτος είναι όντως τυφλοί. Η οχλοκρατία θα τους ενδυναμώσει, οι Δήμοι θα φοβούνται τα ψηφαλάκια τους και γενικώς η ανούσια αναμπουμπούλα για ένα απλό ζήτημα θα εξελιχθεί όπως προβλέπεται σε τέτοιες περιπτώσεις˙ θα μας πάρουν τα αυτιά χωρίς λόγο και αιτία, μέχρι που, προκειμένου να σκάσουν, κάποιος Υπουργός θα υποχωρήσει και θα ανοίξει τα «παραθυράκια».

Κάπως έτσι ανεχόμαστε να παραβιάζονται οι λεωφορειολωρίδες, οι ποδηλατόδρομοι και οι ράμπες για τα ΑΜΕΑ. Κάπως έτσι τα διπλοπαρκαρίσματα δημιουργούν μποτιλιαρίσματα, τα αυθαίρετα ξεπετάγονται μέσα στα δάση, η φοροδιαφυγή μεσουρανεί, τα φακελάκια στα νοσοκομεία πηγαινοέρχονται, οι πολιτικοί και οι παπάδες κάνουν μπίζνες, οι φασίστες ξυλοκοπούν όποιον γουστάρουν, οι πολίτες ψηφίζουν με βάση το ρουσφέτι, και γενικώς ο καθένας κοιτάει την πάρτη του εις βάρος των υπολοίπων. Για όλα αυτά υπάρχουν νόμοι, και μάλιστα αυστηροί σε πολλές περιπτώσεις. Στην πράξη όμως, ο καθένας προσωπικά, έχουμε επιλέξει να μην τους τηρούμε επειδή μέσα στο κούφιο το κεφάλι μας έχουμε αποφασίσει και έχουμε κρίνει πως εμείς έχουμε δίκιο ενώ όλοι οι άλλοι είναι μαλάκες.

Γι’ αυτό και τελικά δεν πρόκειται ποτέ να γίνει κάτι θετικό σε αυτή τη χώρα. Γιατί όποτε δημιουργείται μία μικρή πιθαμή ανάπτυξης, πέφτουν πάνω της να τη φάνε ένα σωρό «θιγμένοι» και κακομαθημένοι μονόφθαλμοι. Και στο τέλος, όντως τα καταφέρνουν και την τρώνε.


Κυριακή 10 Οκτωβρίου 2010

Έκτακτο παράρτημα!

Σήμερα, έχουμε 10/10/10. Μετατρέποντας το δυαδικό 101010 στο δεκαδικό σύστημα μας κάνει 42, όσο δηλαδή είναι το νόημα της ζωής, του σύμπαντος και των παντών.

Σε αυτή τη συμβολικότατη μέρα, ήρθε να δέσει και η παρούσα ανακοίνωση σχετικά με την κυκλοφορία ενός βιβλίου που περιγράφει το νόημα της ζωής, του σύμπαντος και των παντών στην Ελλάδα.

Το βιβλίο περιλαμβάνει διάφορες χαρακτηριστικές αναρτήσεις από τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας του παρόντος ιστολογίου, σε μία συνεχή ευκολοδιάβαστη ροή που θα γεμίσει τις βαρετές ώρες της τουαλέτας Νο.2 και αυτών των 10 λεπτών πριν τον ύπνο όπου είτε γίνεται μία ανούσια ανασκόπηση της ημέρας, είτε μία ανούσια φαντασίωση των βυζιών της Λόλας . Hello google spider! ;)

Δείτε το, ή ακόμα καλύτερα κατεβάστε το σε ηλεκτρονική μορφή από το scribd.com (μιας και ο online viewer τους κάνει διάφορα ανάλογα τον browser σας), κάνοντας κλικ στο εξώφυλλο.


Πέμπτη 7 Οκτωβρίου 2010

Όχι άλλο micromanagement !

Οι σύγχρονες σχολές διοίκησης επιχειρήσεων θα μπορούσαν άνετα να αντλούν υλικό για μελέτη παραδειγμάτων προς αποφυγή από τη σύγχρονη μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση. Όχι μόνο για τον συντηρητισμό και την εσωστρέφεια σε σχέση με τα πρότυπα που εφαρμόζονται σε πιο αναπτυγμένες κοινωνίες και οικονομίες, αλλά κυρίως για την συνεχή εφαρμογή ενός όρου που τείνει σχεδόν να εκλείψει σε άλλες χώρες και ονομάζεται “Micromanagement”.

Micromanagement – παράδειγμα προς αποφυγή σχεδόν σε όλες τις σύγχρονες θεωρίες management – σημαίνει πως η εργασία, η παραγωγή, οι τεχνικές και γενικά όλες οι διαδικασίες που αφορούν τα καθήκοντα ενός εργαζόμενου, είναι διαρκώς υπό την εποπτεία του διευθυντή/ιδιοκτήτη της εταιρίας, ο οποίος συνεχώς παρεμβαίνει στο έργο του συγκεκριμένου εργαζόμενου. Αυτό φυσικά έχει ως αποτέλεσμα μία σειρά από αρνητικές συνέπειες και μόνο.

Καταρχάς, τα προσόντα, οι δεξιότητες και οι γνώσεις του εργαζόμενου για τη θέση ευθύνης του, στην ουσία δεν λαμβάνονται υπόψη, αφού στο τέλος επιβάλλεται η άποψη του διευθυντή/ιδιοκτήτη, που συνήθως είναι υποδεέστερη. Έτσι, το γνωστικό αντικείμενο του εργαζόμενου, για το οποίο έγινε και η πρόσληψη εξ αρχής, υποτιμάται και δεν αξιοποιείται ανάλογα. Αυτό, εκτός από ζημιά για τους συνολικότερους ανθρώπινους πόρους της επιχείρησης, δημιουργεί και αρνητική ψυχολογία στον χώρο εργασίας χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος.

Η εταιρία που διέπεται από micromanagement είναι συνήθως «κλειστοφοβική» και «εσωστρεφής». Δεν εκμεταλλεύεται την ελαστικότητα που θα μπορούσε να έχει στις εσωτερικές λειτουργίες της, όπως συμβαίνει σε πιο μεγάλους οργανισμούς, και ακολούθως δεν δημιουργούνται προοπτικές ανάπτυξης. Στην ουσία, μία τέτοια εταιρία είναι περισσότερο μαγαζί, παρά οργανισμός.

Ο συνδυασμός της υποτίμησης των προσωπικών δεξιοτήτων, και του αντι-αναπτυξιακού κατεστημένου της επιχείρησης, έχει άμεση επίδραση στη γενικότερη ψυχολογία του εργαζόμενου, ο οποίος δεν αποδίδει στο μεγαλύτερο ποσοστό των δυνατοτήτων του, ενώ συνήθως δεν διαφαίνεται κάποια καλύτερή προοπτική εξέλιξης σε προσωπικό επίπεδο. Οι επιδράσεις είναι συνήθως πιο αισθητές στους νεώτερους ανθρώπους, όπου μπορεί να έχουν πιο σύγχρονες γνώσεις ή ιδέες για την εργασία τους, οι οποίες όμως δεν αξιοποιούνται και στο τέλος δημιουργείται μία γενικότερη αποθάρρυνση.

Τέλος, πολλές φορές χάνονται ώρες εργασίας, είτε σε προφορικές είτε σε γραπτές αναφορές για διαδικασίες μικρότερης σημασίας, που αντί να παρουσιάσουν μία χρήσιμη εικόνα για την εκάστοτε διαδικασία, απλά περιπλέκουν ακόμα περισσότερο τη γενικότερη εικόνα.

Βέβαια, δεν είναι τυχαίο, που στη διοίκηση των περισσότερων ελληνικών μικρομεσαίων και μεσαίων επιχειρήσεων, το micromanagement μεσουρανεί. Ο συντηρητισμός και η εσωστρέφεια της ελληνικής κοινωνίας, είναι φυσικό να αποτυπώνεται και στον τρόπο διοίκησης μίας επιχείρησης. Η αντίληψη του «έτσι τα κάνουμε, γιατί έτσι τα βρήκαμε», είναι πολύ εύκολο να διαδοθεί μέσα σε μία επιχείρηση που συνήθως είναι οικογενειοκρατική και δουλεύει με όρους ανασφάλειας και διευθυντικής υπεροψίας. Ταυτόχρονα, ο στόχος μεγιστοποίησης του προσωπικού κέρδους αντί για μεγιστοποίηση της παραγωγής ή ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού σε συνδυασμό με την παραπάνω αντίληψη, δημιουργούν ένα άριστο περιβάλλον micromanagement.

Προσωπικά, δεν μπορώ να εκτιμήσω τη ζημιά σε εθνικό επίπεδο, τόσο σε οικονομικούς, όσο και σε ψυχολογικούς πόρους από τους απανταχού micromanagers, αλλά θα ήταν ασφαλές να υποθέσουμε ότι βρίσκεται σε αρκετά μεγάλα νούμερα. Γι’ αυτό, εκτός από το πρότυπο διαχείρισης ποιότητας ISO 9001 που πλέον κατέχει και η κουτσή Μαρία, άσχετα αν δεν το εφαρμόζει στην πράξη, ίσως θα ήταν περισσότερο ουσιαστική μία επένδυση στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, ακόμα και του διοικητικού προσωπικού, από οργανισμούς ή ανθρώπους που γνωρίζουν επαρκώς το θέμα. Διαφορετικά, ο ένας από τους πυλώνες της εθνικής οικονομίας, η μικρομεσαία επιχείρηση, είναι καταδικασμένος να λειτουργεί χωρίς αναπτυξιακές προοπτικές, δηλαδή να σκουριάσει και να καταρρεύσει.


Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2010

Τα νεοελληνικά ντοκουμέντα #5 - Microsoft Word

(κλικ για μεγέθυνση)

Τα προβλήματα θέλουν αντιμετώπιση, όχι χάιδεμα

(Το παρακάτω κείμενο απεστάλη στο Φελέκι για την καμπάνια των πολιτών, ως μία προσωπική άποψη για τη δημοτική αρχή της Αθήνας που θα προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές)

Έχω την αίσθηση ότι ο βασικός λόγος που οι έως τώρα ηγεσίες της δημοτικής αρχής απέτυχαν να δώσουν ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο στην Αθήνα ήταν ότι ξεκίναγαν με την παραδοχή ότι η πόλη είναι ένα ασυμμάζευτο αχούρι, οπότε το καλύτερο που θα μπορούσαν να κάνουν, θα ήταν να λαμβάνουν μικρά και ανούσια μέτρα σε μικρό τοπικό επίπεδο ώστε οι Αθηναίοι απλά να ξεχνιούνται για λίγο.

Πώς να ξεχάσουμε άλλωστε την εμμονή σε διάφορα σόου και εκδηλώσεις στις γιορτές (με τα αντίστοιχα έξοδα), που ξεκίνησαν με το «ψηλότερο» χριστουγεννιάτικο δέντρο της Κας Μπακογιάννη και συνεχίστηκαν με τους αγώνες beach volley στην πλατεία Συντάγματος επί κ. Κακλαμάνη; Η αίσθηση που έπαιρνε κανείς, όχι μόνο από τα καθεαυτό τεκταινόμενα, αλλά και από τον τρόπο διαφημίσης των εν λόγω εκδηλώσεων, ήταν αυτή του ευχάριστου διαλείμματος μέσα στη μιζέρια της πόλης.

Επί του πρακτέου, κανείς δεν τόλμησε να «χτυπήσει» την καθεαυτό μιζέρια. Κανείς δεν τόλμησε να πεζοδρομήσει καν τη συνοικία του Ψυρρή, παρά τις συνεχείς υποσχέσεις, κανείς δεν τόλμησε να ασχοληθεί σοβαρά με την καθαριότητα, τους δρόμους, τα πεζοδρόμια, τις συγκοινωνίες και τη γενικότερη αισθητική αναβάθμιση. Ίσως επειδή αυτά παραήταν μίζερα, ή διαπλεκόμενα για να αγγίξει κανείς. Ποιος ξέρει;

Η νέα ηγεσία της δημοτικής αρχής, που ελπίζω να αλλάξει, θεωρώ ότι πρέπει να κάνει ακριβώς αυτό. Δηλαδή, να έρθει αντιμέτωπη με τα προαναφερθέντα προβλήματα και με ριζικές αλλαγές στην ευρύτερη αίσθηση και νοοτροπία που έχουμε για την Αθήνα. Δεν είναι απαραίτητο μία τέτοια στρατηγική να είναι πολυδάπανη ή σύνθετη, αρκεί να στοχεύει στην καρδιά των προβλημάτων και όχι απλά να τα βάζει «κάτω από το χαλάκι».

Για παράδειγμα, εγώ προσωπικά θεωρώ ότι το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Αθήνας είναι από τα σημαντικότερα. Θόρυβος, ηχορύπανση, περιορισμός για απερίσκεπτο βάδισμα ή ποδήλατο, κλπ. Δεν είναι τυχαίο, πόσο διαφορετική είναι η Αθήνα κοντά στο δεκαπεντάυγουστο, που παρά την ασχήμια των κτιρίων και της δόμησής της, οι άδειοι δρόμοι δίνουν μία πολύ καλύτερη εικόνα. Οι πρώτες κινήσεις θα μπορούσαν να εστιάσου ακριβώς σε αυτό. Στην επιθετική πολιτική προς το κυκλοφοριακό. Δεν χρειάζεται να περάσουμε αμέσως σε πεζοδρομήσεις, παρκόμετρα, διόδια και γενικώς τέτοιου είδους δαπανηρές λύσεις. Για αρχή θα μπορούσε να ενισχυθεί το έργο της Δημοτικής Αστυνομίας. Μηδενική ανοχή στις φορτοεκφορτώσεις των εμπορευμάτων εκτός των προβλεπόμενων ωρών, συνεχείς κλήσεις σε παράνομα σταθμευμένα αυτοκίνητα, δηλαδή σε απαγορευμένες ζώνες, διαβάσεις πεζών, πεζοδρόμια κλπ, όλο το 24ωρο. Σε δεύτερο στάδιο συζητάμε για τις πεζοδρομήσεις, και τους ποδηλατόδρομους. Ας μην προτρέχουμε όμως σε διάσπαρτες λύσεις χωρίς να έχουμε δουλέψει με τη ρίζα των προβλημάτων, όπως για παράδειγμα η νοοτροπία της χρήσης των ΙΧ και ΔΧ οχημάτων στους δρόμους.

Στην τελική, δεν φταίνε πάντα οι πολίτες, αν η πόλη στην οποία ζούνε παρουσιάζεται σαν αχούρι όπου ο καθένας μπορεί να του συμπεριφέρεται όπως θέλει. Χρειάζεται και μία θέσπιση σοβαρών προδιαγραφών από τις Αρχές. Άλλωστε, δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που δεν εκτίμησε την πεζοδρόμηση της Ερμού και της Διονυσίου Αεροπαγείτου, ακόμα και αν τον αναγκάζει να κάνει κύκλο με το ΙΧ του ή να χρησιμοποιήσει Μετρό. Οι Αθηναίοι θα συμπεριφερθούν στην Αθήνα πιο πολιτισμένα, όταν και η αντίστοιχη δημοτική Αρχή επιδείξει ότι νοιάζεται πραγματικά για την πόλη.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...