Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012

Βολταίρος 101


Πριν 2-3 μέρες, το προφίλ του Χάρρυ Κλυνν στο facebook μπλοκαρίστηκε. Ο λόγος ήταν μία κακόγουστη φωτογραφία της Άνγκελα Μέρκελ που φορούσε ένα περιβραχιόνιο με μία σβάστικα και τα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μία κλασσική εθνικοπατριωτική, κομπλεξική, ανοησία δηλαδή, σαν τις δεκάδες που κυκλοφορούν καθημερινά στο ελληνικό διαδίκτυο.

Προσωπικά χάρηκα το μπλοκάρισμα του προφίλ, από την άποψη ότι προσωρινά έστω άλλο ένα σκουπίδι αφαιρέθηκε από το διαδίκτυο. Όμως! Αυτή την κρυφή χαρά την κρατάω για τον εαυτό μου· για τα δικά μου προσωπικά βίτσια, και τα δικά μου μυαλά. Ποτέ δεν θα επευφημούσα δημοσίως τη συγκεκριμένη πράξη και φυσικά κατακρίνω το μπλοκάρισμα ως στεγνή λογοκρισία και καταπάτηση του στοιχειώδους δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου. Μάλιστα, εφόσον μπορώ, θα παλέψω για την επανενεργοποίησή του συγκεκριμένου προφίλ όσο και αν βρίσκω το περιεχόμενό του χυδαίο από άκρη σε άκρη. Όσο σιχαμερό και λαϊκιστή βρίσκω τον Χάρρυ Κλυνν τον τελευταίο καιρό, τόσο σιχαμερή και απαράδεκτη βρίσκω την φίμωση του λόγου από όπου και αν προέρχεται, προς όπου και αν στρέφεται.

Εάν ως λαός μπορούσαμε να διακρίνουμε την λεπτή διαφορά αυτών των δύο, δηλαδή μεταξύ των προσωπικών μας ιδεών και του δικαιώματος των άλλων να εκφράζουν την αντίθεση στις ιδέες μας, νομίζω ότι θα ζούσαμε σε μία όντως δημοκρατικότερη χώρα. Αλλοίμονο αν δεν είχαμε προσωπικά γούστα και ιδέες, τα οποία υπερασπιζόμαστε. Αλλοίμονο όμως κιόλας, αν επιβάλλαμε αυτά τα γούστα και τις ιδέες στους άλλους, κλείνοντάς τους το στόμα.

Εν τέλει, αλλοίμονο σε όσους πιστεύουν ότι άνθρωποι με διαφορετικές ιδέες, αισθητική και ρητορική, δεν μπορούν να συμβιώσουνε αρμονικά σε μία κοινωνία υπερασπίζοντας το στοιχειώδες δικαίωμα σεβασμού στις ιδέες, την αισθητική και την ρητορική των άλλων. Επειδή όμως, ως λαός έχουμε αυτή την διαολεμένη συνήθεια να μην διαχωρίζουμε τον προσωπικό από τον δημόσιο χώρο, ή καλύτερα τα δικά μας όρια από αυτά των άλλων, βγάζουμε μία τόσο έντονη ιδεολογική σχιζοφρένεια που όχι μόνον δεν έχει συλλογικό αντίκτυπο αλλά μας κάνει και ιδιώτες (με την αρχαιοελληνική έννοια). Να λοιπόν μία όμορφη φιλελεύθερη άσκηση για τις ερχόμενες γενιές της χώρας, δεδομένου ότι οι υπάρχουσες έχουν αποτύχει παταγωδώς στο συγκεκριμένο.


Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2012

Ο φασισμός της μιζέριας


Η είδηση διαδόθηκε στο διαδίκτυο τάχιστα. Κάποια αόριστη καταγγελία για κάποια άγνωστη άστεγη που ξυλοκοπήθηκε από έναν σουβλατζή. Συγκεκριμένα blogs αναμετέδωσαν την είδηση με τα στοιχεία του σουβλατζή και κυκλωμένα με κόκκινο το τηλέφωνο και η διεύθυνση σε περίπτωση που έχεις τυφλωθεί από το πάθος για εκδίκηση και δεν τα βρίσκεις με την πρώτη ματιά. Όποιος θέλει, είναι ελεύθερος να μαζέψει δυο τρεις τραμπούκους για να πάνε και να του κάνουν ότι γουστάρουν. Η καταγγελία ενδεχομένως να είναι πραγματική, ενδεχομένως και ψεύτικη. Αν ο ξυλοδαρμός μίας άστεγης από έναν νταή σουβλατζή είναι μία φορά τρομακτικός, τότε η ευκολία που διαδόθηκε η είδηση, το ξέσπασμα μίσους και η αίσθηση της αυτοδικίας είναι δέκα φορές τρομακτικότερα. Κανείς δεν αναρωτήθηκε γιατί δεν έγινε κάποια μήνυση. Γιατί η άτυχη κοπέλα δεν έχει στοιχεία. Κανείς δεν πήρε την ευθύνη να σταθεί πραγματικά αλληλέγγυος καλώντας τον κόσμο να συμβάλλει για τα έξοδα της μήνυσης. Αυτοδικία εδώ και τώρα!

Στην Ελλάδα που βρίσκεται στην κορυφή της ύφεσης δεν επιτρέπεται η ψυχραιμία με τον ίδιο τρόπο που δεν επιτρέπεται η αισιοδοξία. «Θα γίνουμε χειρότερα και από την Αργεντινή». Άρα, κατά κάποιον μαγικό τρόπο αποκτούμε αυτόματα το δικαίωμα να στοχοποιούμε ανθρώπους, να δρούμε ανεξέλεγκτα και να διαδίδουμε οποιαδήποτε είδηση, αρκεί να βγάζουμε από μέσα μας το χτικιό για τη μιζέρια μας ή την ενδεχόμενη ιδεολογική μας ουτοπία.

Τα ΜΜΕ, και ειδικά τα δελτία ειδήσεων, το έχουν πιάσει το νόημα. Επιβάλλεται να σπείρουμε περισσότερη μιζέρια και πανικό γιατί ο «κόσμος» αυτά θέλει και αυτά μασάει. Στην τελική, το δράμα αυξάνει την ακροαματικότητα. Σε τουλάχιστον δύο δελτία ειδήσεων την ημέρα θα αναφερθούν οι δυσκολίες κάποιου δύστυχου. Σε τουλάχιστον άλλα δύο, «η εγκληματικότητα της ημέρας» θα μας παρουσιάσει τις ληστείες, τους φόνους και τις διαρρήξεις. Οι δημοσιογράφοι προστάζουν να κλειστούμε σπίτια μας, να μην μιλάμε σε κανέναν και να κλαιγόμαστε για τον άγνωστο δύστυχο.

Αυτός ο άγνωστος δύστυχος είναι το λεπτό σημείο μεταξύ του φασισμού μίας κατάστασης και της αλληλεγγύης που θα έπρεπε να δείχνουμε ούτως ή άλλως. Η μοιρολατρία και η δυστυχία δεν είναι γέννημα των ελληνικών ΜΜΕ. Και η θρησκεία το έχει πιάσει το νόημα, ώστε με τρόπο περίτεχνο να παράγει ανθρώπους με σκυφτά κεφάλια και δύστυχο ύφος περιμένοντας την εξιλέωση από κάποιο μεταφυσικό γεγονός. Δεν θέλουμε ανθρώπους σκεπτόμενους που κρίνουν και αναλόγως πράττουν. Ο τρόπος που προβάλλεται ο άγνωστος δύστυχος είναι συγκεκριμένος. Δεν ωθεί στην δημιουργία αλληλέγγυας δυναμικής, αλλά στον αρνητισμό και τη μιζέρια.

Η πλειοψηφία των ΜΜΕ, αρκετοί καταστροφολόγοι και φυσικά οι επιτήδειοι δραχμολάγνοι της συντήρησης και της οπισθοδρομικότητας, τα γνωρίζουν όλα αυτά. Ξέρουν πολύ καλά να επενδύουν στο συναίσθημα και εν τέλει στον ανθρώπινο πόνο. Οι συγκεκριμένοι μάλιστα γνωρίζουν πως δεν θα έχουν καμία κύρωση για αυτά που «σπέρνουν». Ακόμα και αν, λέμε αν, μία στο εκατομμύριο διαψευστούν, κανένα φοβισμένο και μίζερο μυαλό δεν θα απαιτήσει αποζημίωση. Ο φασισμός έχει ιδιαίτερη αδυναμία στον ανθρώπινο πόνο και οποιοσδήποτε μελετήσει σύγχρονη ιστορία θα δει ότι τα φασιστικά καθεστώτα, πάντα βασίζονταν κυρίως στο συναίσθημα του πανικού της κοινωνίας παρά στη λογική. 

Η διασπορά του τρόμου, της ανασφάλειας, της μιζέριας και της απαισιοδοξίας, δημιουργεί σκυφτά κεφάλια. Και τα σκυφτά κεφάλια θα υπακούσουν σε οποιονδήποτε χωρίς πολλά πολλά. Θα αμφισβητήσουν οποιαδήποτε κοινωνική συνοχή, οποιονδήποτε νόμο και οποιαδήποτε λογική, αρκεί να απαλλαχτούν από αυτό το μαρτύριο της μιζέριας. 



Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012

Στο όνομα της κρίσης


Η δικαιολογία είναι έμφυτο χαρακτηριστικό στον άνθρωπο. Για τον σημερινό λαό που τυχαίνει και κατοικεί στην Ελλάδα όμως, είναι κάτι παραπάνω από απλό χαρακτηριστικό. Είναι το επίκεντρο των πράξεων και των λόγων του. Πάνε σχεδόν δύο χρόνια από τότε που με μία χιουμοριστική ανάρτηση βρήκα τι μας έφταιγε για το 2010. Ακόμα και τότε, μου ήταν αδιανόητο σε πόσα κομμάτια θα θρυμματιζόταν η κοινωνία από τις δικαιολογίες που έχει ο καθένας μας για τις συμπεριφορές του και τις πράξεις του. 

Στο όνομα της κρίσης, ορισμένοι εργοδότες βρήκαν την ευκαιρία για άμεσες μειώσεις ή πάγωμα μισθών χωρίς πραγματικό λόγο. Διάφοροι σκόρπιοι μικροαπατεώνες, επικαλέστηκαν την κρίση για να την βγάλουν καθαρή. Ακόμα και άνθρωποι με ικανό εισόδημα έψαξαν να βρουν τρόπους να μην επιστρέψουν δανεικά ή να «κρεμάσουν» άλλους.

Στο όνομα της κρίσης, ορισμένοι βρήκαν ευκαιρία να βάλλουν κατά της δημοκρατίας (της όποιας σάπιας δημοκρατίας), για να προάγουν τον ολοκληρωτισμό και φασισμό της προσωπικής τους αντίληψης. Οι προπηλακισμοί, η βία, η παρεμπόδιση της ελεύθερης κυκλοφορίας και το δίκαιο στην αυτοδικία, απέκτησαν σοβαρή υπόσταση στο δημόσιο γίγνεσθαι. Ξαφνικά, ολοκληρωτικές λύσεις και οχλοκρατικές πρακτικές δεν φαντάζουν και τόσο άσχημες. 

Στο όνομα της κρίσης γίναμε εθνικιστές του χειρίστου είδους, ακόμα και εν αγνοία μας. Οργίασαν οι θεωρίες συνωμοσίας. Έλειψε ο «χαρισματικός» ηγέτης. Αυτός που θα στήσει τις κρεμάλες, θα διώξει κλωτσηδόν τους δανειστές, θα «ξεκολλήσει» τη χώρα από την ευρωπαϊκή ήπειρο και θα την κάνει ισχυρή, αυτόνομη, μόνη της σε έναν ωκεανό που δεν θα έχει ανάγκη κανέναν. Άλλωστε αυτό δεν μαθαίναμε στην ιστορία στο σχολείο; Πόσο μας φθονούν και μας εκμεταλλεύονται οι ξένοι διαχρονικά; Ιδού τα αποτελέσματα με τα πολλά πάρε-δώσε μαζί τους!

Στο όνομα της κρίσης, αποτάξαμε την ευτυχία, την αισιοδοξία ή έστω την ουδετερότητα και επιτρέψαμε μόνο στη μιζέρια και την απαισιοδοξία να κατακλείσουν τις ζωές μας. Γίναμε αγενείς και κάφροι. Δεν δικαιούσαι να χαμογελάς και να αισιοδοξείς ρε φίλε. Ο κόσμος πεινάει! Για να χαμογελάς, μάλλον βολεμένος εισοδηματίας θα είσαι. Δεν μπορεί να αισιοδοξείς και να μην έχεις φράγκα. Δεν είσαι Έλληνας! Επιβάλλεται πανεθνικό πένθος επ’ αόριστο. Μέχρι να αποφασίσει ο μίζερος ή ο δημοσιογράφος να μας ανακοινώσει ότι από εδώ και στο εξής επιτρέπεται το χαμόγελο.

Στο όνομα της κρίσης, δώσαμε ίδιο βάρος στον λόγο αμόρφωτων και μορφωμένων, ειδικών και άσχετων. Αφιερώσαμε την ίδια προσοχή σε επιστήμονες και αλχημιστές. Τα ΜΜΕ και ο δημόσιος λόγος πλημμύρισαν με διαφόρων ειδών σκουπίδια που απέκτησαν ίδια υπόσταση με σοβαρές απόψεις και αναλύσεις.

Στο όνομα της κρίσης βγάλαμε από μέσα μας το 10χρονο που μας είχε λείψει. Μπορούμε να συμπεριφερόμαστε όπως γουστάρουμε, γιατί απλά έχουμε προβλήματα και τέτοιες ώρες πού να βρεις την ψυχραιμία; Αφήστε το. Παιδί είναι. Δεν πειράζει. Ας φωνάξει, ας βρίσει, ας μην πιστεύει κανέναν. Να μείνει εκεί να χτυπιέται, βρίζοντας θεούς και διαβόλους, μέχρι να έρθει η μαμά να το πάρει από το χέρι και να το ξανακάνει ευτυχισμένο.

Στο όνομα της κρίσης, αποτάξαμε τη νομιμότητα. Σύσσωμη η πολιτεία και η κοινωνία κατήργησαν τον αντικαπνιστικό νόμο, απέκτησαν το αυτοδίκαιο δικαίωμα να παραβλέπουν οτιδήποτε έχει ψηφίσει το ελληνικό κοινοβούλιο τον τελευταίο καιρό. «Εδώ ο κόσμος καίγεται κι εσύ μου λες για το κάπνισμα, ή τον κακόμοιρο φορτηγατζή που διπλοπαρκάρει και φρακάρει το σύμπαν;» Όλα επιτρέπονται πλέον, και ας τολμήσει ο οποιοσδήποτε μάγκας να μου πει τίποτα. Θα του προσγειώσω τη μιζέρια μου στη μούρη του και ας μου κάνει μήνυση. Ας με στείλει και φυλακή! «Κουφάλες δικαστές, πεινάει ο κόσμος!»

Στο όνομα της κρίσης αποκτήσαμε άλλη μία σωρεία δικαιωμάτων χωρίς υποχρεώσεις. Και βέβαια κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο ή ότι σε ορισμένες περιπτώσεις δεν αγγίζει και τα όρια του απάνθρωπου. Αλλά την κοινωνία εμείς την αποτελούμε και είτε υπάρχουν εξωτερικοί, είτε εσωτερικοί παράγοντες, πάλι εμείς την διαμορφώνουμε. Λατρέψαμε το παρελθόν και όταν κληθούμε πάλι να σταθούμε με τα ίδια μας τα πόδια στο παρόν, θα ψάχνουμε για άλλες δικαιολογίες.


Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

Δημιουργικός κοινωνικός διχασμός


Πολλά έχουν γραφτεί για το κοινωνικό αντίκτυπο της κρίσης και ίσως η πιο δημοφιλής διαπίστωση είναι ότι η κρίση αντί να μας ενώσει ως κοινωνία, μας πόλωσε και μας διέσπασε σε περισσότερα κομμάτια. Προσωπικά δεν βλέπω κάτι περίεργο σε αυτό. Όπως όταν σκάει μία οικονομική φούσκα, εμφανίζεται η πραγματική εικόνα μίας οικονομίας, έτσι αντίστοιχα όταν σκάει μία κοινωνική, ξεγυμνώνεται η πραγματική κοινωνία. Ιστορικά στοιχεία για την διάσπαση της ελληνικής κοινωνίας μπορεί κανείς να βρει άφθονα και με διαφορετικές προσεγγίσεις.

Οι κοινωνικές διασπάσεις όμως, εκτός από ποσότητα, έχουν και ποιότητα. Και εκ πρώτης όψης ο σημερινός κατακερματισμός και η πόλωση των Ελλήνων σε ιδέες, πολιτικούς χώρους, θεωρίες συνωμοσίας, ιδεολογίες, αξίες, κλπ είναι σχετικά μεγάλος σε μέγεθος. Εμβαθύνοντας όμως όλο και περισσότερο στα ιδεολογικά ρεύματα και γενικότερα στα μυαλά που εκφράζονται, μπορεί κανείς να καταλήξει σε μία πανανθρώπινη και όχι απαραίτητα ελληνική «διαίρεση». Υπάρχουν οι άνθρωποι που αμφισβητούν, σκέφτονται,  μελετάνε, αναλόγως κρίνουν, προσαρμόζοντας συνεχώς τη σκέψη τους στις νέες συνθήκες και που μπορούν να συζητούν ευγενικά, με σεβασμό στον συνομιλητή και αποσπώντας πληροφορίες όσο πιο σφαιρικά γίνεται. Υπάρχουν και οι άλλοι που «κουρνιάζουν» στην άνεση και τη βολικότητα ενός δόγματος, οποιουδήποτε δόγματος, ιδεολογικού, πολιτικού, ηθικού ή θρησκευτικού, που ακόμα και μία «καλημέρα» την εκλαμβάνουν καχύποπτα, και συνδυάζοντας τον δογματισμό και την καχυποψία τους απλά βάλλουν προς πάσα κατεύθυνση. 

Δυστυχώς, στην πλειοψηφία της η ελληνική κοινωνία απαρτίζεται από τους δεύτερους. Προσωπική μου ευχή, όπως και πολλών άλλων, θα ήταν να υφίσταται η λεγόμενη «σιωπηλή πλειοψηφία», αλλά ρεαλιστικά μιλώντας όλοι γνωρίζουμε ποιος είναι ο μέσος πολιτικός, ο μέσος ψηφοφόρος, ο μέσος επιχειρηματίας, ο μέσος υπάλληλος, ο μέσος φοιτητής, και γενικώς ο μέσος Έλληνας. Στην πραγματικότητα βέβαια δεν υπάρχουν «μέσοι» άνθρωποι, αλλά τα αποτελέσματα των διαπροσωπικών σχέσεων της κοινωνίας μας είναι απτά και εμφανή σε όλους μας καθημερινά.

Ο πραγματικός διχασμός που υφίσταται η ελληνική κοινωνία σήμερα είναι αυτός που λαμβάνει χώρα ανάμεσα στις δύο αυτές κατηγορίες ανθρώπων. Και το μεγάλο στοίχημα είναι κάποια στιγμή η πρώτη κατηγορία να υπερισχύσει της δεύτερης. Όχι στα πλαίσια κάποιου ελιτισμού ή κοινωνικού σνομπισμού, αλλά γιατί τα απτά αποτελέσματα και η δημιουργία νέων τάσεων, κοινωνικών διαδικασιών, και αναπτυξιακών οικονομιών μπορούν να προέλθουν από άτομα που εκτός από συνεχή αμφισβήτηση, παρέχουν λύσεις και εδάφη συνεργασίας. Άτομα που μπορούν να συνεννοηθούν στοιχειωδώς, αναλαμβάνοντας προσωπική ευθύνη των πράξεών τους και γνωρίζοντας ότι συνεννόηση σημαίνει κυρίως συμβιβασμός και όχι υπεροψία ή στενομυαλιά. Δύο άνθρωποι με δέκα αντικρουόμενες ιδέες ή νοοτροπίες ο καθένας, δεν μπορούν να δημιουργήσουν κάτι νέο αν εμμένουν και στις δέκα συνεχώς. Αντιθέτως αν αυτοί οι άνθρωποι έχουν την ωριμότητα να υποχωρήσουν σε πέντε από τις δέκα ιδέες τους προκειμένου να προχωρήσουν, όχι μόνον θα δημιουργήσουν ένα σύνολο δέκα νέων ιδεών, αλλά θα λειτουργήσουν και συλλογικά για το κοινό τους καλό.

Έχει μεγάλη σημασία, λοιπόν να αναγνωρίζουμε τι μυαλά κουβαλάει ο καθένας ανεξαρτήτως πολιτικών, ιδεολογικών και λοιπών πεποιθήσεων. Όχι, επαναλαμβάνω, για να επέλθει μεγαλύτερος διχασμός, ή να εξυμνήσουμε τον ελιτισμό αλλά για να περιθωριοποιούνται αυτοί που ούτως ή άλλως εξυμνούν και προάγουν το περιθώριο. Για «να γίνουν οι αλμπάνηδες εξαίρεση και όχι ο κανόνας» όπως είχε πει κάποτε και η Αμαλία Καλυβίνου, για άσχετο θέμα μεν αλλά για τους ίδιους παράγοντες κοινωνικής διάσπασης που βιώνουμε και σήμερα. 


Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2012

Intermission #58 (Ένας μήνας edition)

Ο κόσμος είναι ένας και μέσα σε αυτόν υπάρχει ένα νοσοκομείο. Μέσα στο νοσοκομείο υπάρχει ένας διάδρομος και αυτός είναι μόνο ένας.

Στον διάδρομο υπάρχει ένας άνθρωπος με μία μόνο σκέψη. Η σκέψη αυτή είναι μονόχρωμη.

Στον διάδρομο υπάρχουν και άλλες σιωπηλές φιγούρες, αλλά ο άνθρωπος είναι μόνο ένας… με μία μονόχρωμη σκέψη: Όσα είδε στον έναν κόσμο, όσα τον έφεραν εδώ σε αυτόν τον ένα διάδρομο. Όλα τα χρόνια που πέρασαν και τον οδήγησαν σε αυτό το ένα νοσοκομείο. Οι μουσικές, οι γεύσεις, οι απολαύσεις, οι φρίκες, οι επιτυχίες, οι αποτυχίες, οι συντροφιές, οι έρωτες και οι μελαγχολίες.

Ο χρόνος πάντα ήταν ένας. Μάλλον η στιγμή ήταν πάντα μία, αλλά τώρα σε αυτόν τον ένα διάδρομο, ακόμα και ολόκληρος ο χρόνος δείχνει ένας.

Η μονόχρωμη σκέψη ακινητοποιείται και αρχίζει να σπάει σε μικρές νότες, σαν από γλυκό μεταλόφωνο. Αποκτά σφύριγμα, και πιο γρήγορο τέμπο. Στο άκουσμα του πρώτου κλάματος, όλα σπάνε. Η μονόχρωμη σκέψη κατακερματίζεται σε πολλά χρώματα και ο άνθρωπος δεν είναι πλέον ένας.

Καλώς ήρθες Υπατία!

Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2012

Σκότωσε τον Κουλούρη μέσα σου!


Στην Σλοβάκικη παραμυθολογία υπάρχει ένα αγοράκι που τον έλεγαν Nikolai. Ο Nikolai ήταν γενικά φοβητσιάρης, αλλά πάντα προσπαθούσε να ξορκίσει τους φόβους του προσπαθώντας να συμφιλιωθεί μαζί τους με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Είχε πάντα μαζί του ένα καθρεφτάκι και όποτε φοβόταν, κοιτούσε τον εαυτό του για να συμφιλιωθεί με την έκφραση που έβγαζε. Έτσι, όταν το βράδυ άκουγε ένα ουρλιαχτό λύκου να έρχεται απ’έξω, φορούσε ένα μπουρνούζι και πήγαινε όσο πιο κοντά στο παράθυρο μπορούσε. Τρεμάμενος από φόβο μεν, αλλά ελαφρώς εκστασιασμένος από την πληθώρα συναισθημάτων που βίωνε κοίταζε το καθρεφτάκι αποδεχόμενος αυτό που έβλεπε. Ο Nikolai τελικά δεν κατάφερνε να σταματήσει να φοβάται, έτσι αποδέχτηκε ότι μια ζωή θα είναι φοβητσιάρης, αλλά και ότι μπορεί να απολαμβάνει αυτά που βιώνει ξορκίζοντας τους φόβους του.

Ο Nikolai μού ήρθε στο μυαλό τις τελευταίες μέρες, στο περιστατικό με τον Κίμωνα Κουλούρη και την αντιμετώπισή του από την ευρύτερη κοινωνία. Δύο ημέρες τώρα, ένα συμβάν χαρακτηριστικού «Ελληναρισμού» (παραβίαση νόμου κατά συρροή, ψύχωση του «ξέρεις ποιος είμαι ‘γω ρε», δημόσια γελοιότητα και ξεπεσμός χωρίς κυρώσεις, κλπ), όχι μόνο παίζει συνεχώς στα ΜΜΕ, αλλά είναι και ιδιαίτερα αγαπητό στον δημόσιο διάλογο και τα κοινωνικά δίκτυα. 

Η αλήθεια είναι ότι εκτός από την γενικότερη κατακραυγή που ξεσήκωσε η συμπεριφορά του εν λόγω ανθρωπάριου, αναγνωρίσαμε το όλο σκηνικό με μία οικειότητα. Η συμπεριφορά του Ελληναρά οδηγού που παραβιάζει το κόκκινο, του «ξέρεις ποιος είμαι ‘γω ρε», του ανεύθυνου γονέα που μεταδίδει την δική του σαπίλα στα παιδιά του απερίσκεπτα, του τύπου που στο τέλος θα τη βγάλει καθαρή, και που οδηγάει τη «Μερσεντέ» του με καμάρι λες και συμβολίζει τα επιτεύγματά του, μάς είναι γνωστή και οικεία. Οι συμπεριφορές αυτές είναι συνέχεια τριγύρω μας και πλήρως εναρμονισμένες με τα βιώματά της καθημερινότητάς μας. 

Κοιτάζοντας τον ξεπεσμό και τα καμώματα του Κουλούρη, γεμίζουμε με οργή. Όχι όμως επειδή έκανε το ανήκουστο, αλλά επειδή έκανε το κοινό. Στο πρόσωπο του Κουλούρη βλέπουμε τον καθημερινό διπλανό μας. Και επειδή πρέπει καθημερινά να επιβιώνουμε σωματικά και ψυχικά εν μέσω τέτοιων συμπεριφορών, για να τις συνηθίσουμε έχουμε μάθει να τις «βάζουμε κάτω από το χαλάκι». Περιστασιακά, όταν τις βλέπουμε σε ένα δημόσιο πρόσωπο ή σε ένα συμβάν που λαμβάνει τέτοιες διαστάσεις, ξεσπάμε. 

Το ρητό λέει ότι «στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί». Στην Ελλάδα κάνουμε το ακριβώς αντίθετο. Η χώρα αυτή «κρεμάει» τους ανθρώπους της, και όλοι οι υπόλοιποι μιλάμε για το σκοινί προσπαθώντας να ξορκίσουμε το κακό. Ωρύονται τα διεφθαρμένα ΜΜΕ για τη διαφθορά. Ωρύονται οι φοροφυγάδες για την φοροδιαφυγή. Ωρύονται οι πολιτικοί για την πολιτική. Εν τέλει ωρύονται όλοι για όλους. Δεν είναι ο Κουλούρης που μας χαλάει, αλλά ο Κουλούρης που ξέρουμε ότι κρύβουνε μέσα τους οι περισσότεροι από εμάς, και που στο τέλος παρά την οποιαδήποτε «Ελληναρίστικη» συμπεριφορά τους, θα τη βγάλουν καθαρή.


Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

Μερίδια ευθύνης για την οπισθοδρόμηση.


Φαίνεται πως μία νέα μόδα ξεκίνησε μετά την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έπεσε ξανά θύμα προπηλακισμού. Οι «αγανακτισμένοι δενπληρωνάδες» και οι «μάχιμοι» επαναστάτες της αριστεράς δεν αποδοκίμασαν ούτε τον κ. Σαμαρά, ούτε τον κ. Καρατζατούμπα, αλλά αυτό δεν θα πρέπει πλέον να εκπλήσσει και κανέναν. Πού ακούστηκε Ελληναράς να «τουφεκάει» Ελληναρά;

Η κοινωνία μας βιώνει μία διάχυτη σύγχυση στα ιδεολογικά ρεύματα και τις απόψεις της, που ασφαλώς οφείλουν να είναι πολιτικοποιημένες τέτοιες εποχές, αλλά όπως όλα δείχνουν, αρνούνται να ξεκολλήσουν από τον συντηρητισμό της οπισθοδρόμησης. Όπως έχω ξαναγράψει, η άνοδος της λαϊκής δεξιάς και η σταδιακή αποσύνθεση των προοδευτικών δυνάμεων δεν δημιουργούνται μόνο από τις ιδέες και τις πράξεις δεξιών ανθρώπων και πολιτικών χώρων, αλλά και με την γενικότερη «συντηρικοποίηση» ολόκληρης της κοινωνίας, ακόμα και των παραδοσιακά προοδευτικών χώρων της αριστεράς.

Σε αντίθεση με τις επιθυμίες διαφόρων αριστερών δημαγωγών, η οποιουδήποτε είδους επανάσταση δεν γίνεται μόνο με τα νούμερα ανθρώπων που κατεβαίνουν στους δρόμους, ούτε με την συνεχιζόμενη επένδυση στον συναισθηματισμό και τον λαϊκισμό, ούτε εξυμνώντας φασιστικές πρακτικές λεκτικής και σωματικής βίας. Για να γίνει οποιαδήποτε επανάσταση χρειάζονται κυρίως επαναστατημένα μυαλά. Και στον τόπο μας, τα πραγματικά επαναστατημένα μυαλά γίνονται βορρά στις άναρθρες κραυγές και τον παραλογισμό της οχλοκρατίας, του άμεσου συναισθηματισμού και της εύκολης ταμπελοποίησης ιδεών. Γι’ αυτό και τα πραγματικά επαναστατημένα μυαλά, αυτό που φωνάζουν εδώ και δύο χρόνια δεν είναι τα γνωστά κλισέ που ακούμε έναν αιώνα τώρα, αλλά ότι το πραγματικό δίλλημα της σημερινής Ελλάδας είναι μακριά από τους προβληματισμούς των παραδοσιακών πολιτικών χώρων. Θέλουμε να πάμε μπροστά ή να επιστρέψουμε πολλές δεκαετίες πίσω; Ο διαχωρισμός δεξιάς-αριστεράς, πασόκων-νεοδημοκρατών, συριζαίων-λοιπής αριστεράς, κλπ είναι πλέον παρωχημένος και εκτός πραγματικότητας. Μπορεί να μας βολεύουν ως «σωσίβιες λέμβοι» στις εποχές ανασφάλειας και απαισιοδοξίας που ζούμε, αλλά επί του πρακτέου δεν προσφέρουν τίποτα. 

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι αυτές τις κρίσιμες ημέρες, οι πολιτικάντηδες των δύο μεγάλων κομμάτων ασχολούνται με την πολιτική τους επιβίωση και όχι την επιβίωση της Ελλάδας. Η ψύχωση του κ. Σαμαρά και των δύο μεγάλων αριστερών κομμάτων με τις εκλογές ξεπερνάει κάθε όριο στοιχειώδους λογικής, ενώ τα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ προβάλλονται από τα ίδια τα στελέχη του με τρόπο που θεωρούν ότι αφορούν κανέναν.

Λυπάμαι που η περσινές μου ανησυχίες έχουν αρχίσει να επιβεβαιώνονται, όταν στο κίνημα των αγανακτισμένων βρήκαν καταφύγιο οι πλέον συντηρητικές δυνάμεις από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Ακόμα και άνθρωποι, χωρίς καμία διάθεση κομματικοποίησης ή πολιτικής καθοδήγησης, βρέθηκαν τελικά καπελωμένοι από τους γνωστούς συντηρητικούς κύκλους της μεταπολιτευτικής πολιτικής που επενδύει με κάθε τρόπο στην οπισθοδρόμηση, τον φόβο και την εσωστρέφεια. Δεν είναι τυχαίο ότι στο όνομα του αντιμνημονιακού αγώνα συνέπλευσαν τα δύο άκρα της παραδοσιακής δεξιάς και αριστεράς, αλλά και άνθρωποι με ακραίες απόψεις.

Ο χρόνος περνάει, και όπως όλα δείχνουν, θα περάσουμε δύσκολες περιόδους· οικονομικά και θεσμικά. Με την άτακτη κατάρρευση του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος, η συντήρηση, η οπισθοδρόμηση, η ανάδειξη πεπαλαιωμένων αξιών όπως η Εκκλησία, ο εθνικισμός η ξενοφοβία, ο τυφλός ταξικός διαχωρισμός, και η μοιρολατρεία κάνουν ότι μπορούν για να εδραιωθούν στις νέες συνθήκες. Σε αυτό το παιχνίδι για το μερίδιο επιρροής συμμετέχει σύσσωμη όλη η ελίτ του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος. Είναι στο χέρι της ίδιας της κοινωνίας να μην του επιτρέψει να εδραιωθεί, απαιτώντας ορθολογικές, ρεαλιστικές και προοδευτικές λύσεις στο όνομα της συλλογικής προσπάθειας. 


Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2012

Αξιότιμε κ. Κούβαρη

Δεν σας γνωρίζω προσωπικά. Έτυχε απλά και έπεσα πάνω σε μία ανοιχτή επιστολή σας στον Φαρμακευτικό Σύλλογο Πειραιά και για την ακρίβεια σε μία συγκεκριμένη φράση. Ανάμεσα σε όλα τα άλλα, γράφετε αυτολεξεί: «Συνάδελφοι , αυτές τις δύσκολες ώρες έχοντας στα χέρια μας ακόμα το φάρμακο, είμαστε σε θέση να επιβάλλουμε και να επιλύσουμε το σύνολο των προβλημάτων, αρκεί να αποφασίσουμε να το στερήσουμε από τον Έλληνα ασφαλισμένο».

Θα ήθελα αρχικά να σας συγχαρώ για την εντιμότητα και την ειλικρίνειά σας. Παρά τα όσα αγωνιστικά και ανούσια κλισέ προλογίζετε, οφείλω να αναγνωρίσω την ειλικρίνεια στο σκεπτικό και τις προθέσεις σας.

Στη συνέχεια όμως, θα ήθελα να σας μουτζώσω, αλλά με μία ξεχωριστή μούτζα. Αυτή την τιμητική που δεν δίνω σε όποιον και όποιον, αλλά σε αυτόν που μπορεί και με τόση ευκολία και ειλικρίνεια, να ξεγυμνώνει τον πραγματικό Ελληναρά που κρύβει μέσα του. Τέτοιου είδους μούτζες, έχουν μεγάλη σημασία για μένα κυρίως γιατί στρέφονται σε πρόσωπα έξω από τα γνωστά πλαίσια αντίστοιχων στόχων. Το να μουτζώσεις έναν πολιτικό, έναν δημοσιογράφο, ή ένα μεγάλο λαμόγιο, δεν έχει πλέον και τόσο μεγάλη αξία. Έχει κορεστεί και σίγουρα δεν δημιουργεί κάτι νέο. Το να μουτζώνεις όμως τον «άνθρωπο της διπλανής πόρτας», τον τυχαίο πολίτη αυτής της χώρας που συμμετείχε μέχρι πρόσφατα στο τσιμπούσι και τον ελιτισμό που απολαμβάνει ένα κλειστό επάγγελμα, και εν πάση περιπτώσει κατέχει επάξια ένα μικρό μεριδιάκι ευθύνης στην κρίση, έχει άλλη ευχαρίστηση. Πόσο μάλλον όταν αυτός ο άνθρωπος πουλάει ψόφια ιδεολογία και συναδελφικότητα με τους γνωστούς αριστερίστικους θούριους που έχουμε σιχαθεί όλοι μας.

Μην δείτε αυτό το κείμενο επιθετικά. Δείτε το τιμητικά. Δεν συνηθίζω να λασπολογώ ή να κατακρίνω ανθρώπους προσωπικά με τόση ευκολία. Στο πρόσωπό σας, όμως, εκπροσωπείτε μία μεγάλη μερίδα της κοινωνίας μας που έμαθε να ελίσσεται ανάμεσα σε κομματικές φωλίτσες, που κοίταζε πάντα την πάρτη του και που όταν απειλούνταν τα προσωπικά του κεκτημένα, έβρισκε τον τρόπο να τα ανάγει σε συλλογικά. Ελληναράδες σαν του λόγου σας έχουν «αγανακτήσει», έχουν εκβιάσει, έχουν μουτζώσει και έχουν λυσσάξει γενικότερα στα πλαίσια της ξύλινης ιδεολογίας που, όπως προείπα, δεν αφορά πλέον κανέναν.

Δεν γνωρίζω πόση αξιοπρέπεια σάς έχει μείνει για να έχετε ακόμα αναρτημένη την ανοιχτή σας επιστολή στην ιστοσελίδα του Φαρμακευτικού Συλλόγου Πειραιά, αλλά επειδή κατ’ εμέ, επιστολές που εκθέτουν τέτοιες ιδέες, πρέπει να μένουν κάπου αλώβητες για να τις κρίνει ο καθένας όπως νομίζει, σας κάνω την τιμή να την αναδημοσιεύσω εδώ. Θεωρείστε το ως χάρη εκ μέρους μου, ώστε να περάσει λιγότερο απαρατήρητη από όσο πέρασε μέσα στις μέρες των γιορτών. Ευτυχώς για εσάς, σε αυτή τη χώρα, τέτοιες δηλώσεις και τέτοιες στάσεις δεν αφορούν την Δικαιοσύνη και γενικότερα το Κράτος. Δυστυχώς, αφορούν όλους εμάς τους υπόλοιπους που πρέπει να ανεχτούμε ό,τι γράφετε δημοσίως.

Με καμία εκτίμηση,
ελληνάκι


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...